آییننامه تأمین مسکن آزادگان، جانبازان و خانواده شهدا (مصوبه شماره ۱۶۶۵۴۰/ت۴۸۵۳۳ک مورخ ۲۴/۸/۱۳۹۱ هیأت وزیران)
وزارت امور اقتصادی و دارایی – بنیاد شهید و امور ایثارگران
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران – وزارت راه و شهرسازی
وزیران عضو کارگروه مسکن در جلسه مورخ ۱۶/۷/۱۳۹۱ به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت تصویب‌نامه شماره ۱۵۲۷۵۳/ت۴۳۵۰۵هـ مورخ ۲/۸/۱۳۸۸ آییننامه «تأمین مسکن آزادگان، جانبازان و خانواده شهدا» را به شرح زیر تصویب نمودند:
ماده ۱- افراد زیر مشمول این آییننامه می‌باشند:
الف- جانبازان بیست و پنج درصد و بالاتر
ب- آزادگان
ج- خانواده شهدا (همسر، فرزندان، والدین)
د- خانواده جانبازان و آزادگان متوفی موضوع قانون الزام بانکها به پرداخت تسهیلات به وراث جانبازان و آزادگان متوفی -مصوب ۱۳۸۰-
هـ- فرزندان جانبازان هفتاد درصد
ماده ۲- وزارت راه و شهرسازی در اجرای بند (ل) ماده (۴۴) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران (که از این پس بنیاد نامیده می‌شود) نسبت به تأمین مسکن کلیه مشمولین ماده (۱) تا پایان برنامه پنجم توسعه در قالب تحویل زمین (با رعایت الگوی مصوب مسکن) تا سقف یکصد مترمربع براساس قیمت منطقه‌ای به منظور ساخت مسکن و یا واگذاری واحد مسکونی اجاره به شرط تملیک اقدام نماید.
تبصره ۱- مشمولین این ماده از پرداخت هزینه‌های آماده‌سازی معاف می‌باشند و هزینه‌های مربوط از محل اعتبارات پیش‌بینی شده در بودجه سنواتی یا سایر منابع مصوب مربوط توسط وزارت راه و شهرسازی تأمین خواهد شد.
تبصره ۲- قدرالسهم عرصه از واگذاریهای قبلی دولتی به همسر و فرزندان شهدا در کلانشهرها کمتر از (۵۰) متر و در سایر شهرها کمتر از (۷۰) مترمربع مانع واگذاری مجدد زمین (در قالب مسکن مهر گروهی ۳ تا ۵ نفره) و یا مسکن به نامبردگان نمی‌شود.
تبصره ۳- استفاده از تسهیلات بانکی در سنوات گذشته مشروط به فاقد مسکن بودن ایثارگران از ابتدای قانون برنامه چهارم (ابتدای سال ۱۳۸۴) با تأیید بنیاد مانع بهره‌مندی از تسهیلات مسکن مهر نمی‌گردد.
تبصره ۴- وزارت راه و شهرسازی می‌تواند در صورتی که مشمولین این آییننامه و جانبازان کمتر از بیست و پنج درصد، تا کنون زمین یا مسکن دولتی دریافت نکرده باشند، در صورت رضایت آنها نسبت به تأمین مسکن افراد یادشده از محل واحدهای ساخته شده مسکن مهر استانها با انتقال مالکیت اعیانی و با تسهیلات چهاردرصد و بازپرداخت بیست‌ساله اقدام نماید.
تبصره ۵- در صورت واگذاری واحدهای مسکونی اجاره به شرط تملیک به ایثارگران، بهای قدرالسهم عرصه این واحدها براساس قیمت منطقه‌ای سال واگذاری و بهای اعیانی به قیمت تمام شده یا کارشناسی (هرکدام که پایین‌تر باشد) محاسبه و وصول می‌گردد. واحدهای اجاره به شرط تملیک واگذار شده قبلی که تاکنون اسناد آنها به ایثارگران منتقل نشده است نیز مشمول این تبصره می‌گردند.
تبصره ۶- در صورت واگذاری خانه‌های سازمانی موضوع ماده (۸) قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن به مشمولین این آییننامه، قیمت‌گذاری براساس ارزش کارشناسی روز محاسبه و با تقسیط شصت ماهه بدون احتساب سود و کارمزد وصول می‌شود.
ماده ۳- مشمولین این آییننامه از پرداخت کلیه هزینه‌های انشعاب آب، برق، گاز، فاضلاب و عوارض شهرداری و هزینه‌های صدور پروانه ساخت تا یکصد مترمربع بنای مفید و در مجتمع‌های مسکونی تا سقف یادشده در سهم هر فرد معاف می‌باشند. در صورتی که متراژ هر واحد با سهم هر واجد شرایط بیش از یکصد مترمربع باشد صرفاً مازاد بر یکصد مترمربع مشمول پرداخت هزینه‌ها و عوارض یادشده می‌باشد.
ماده۴- وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن) مجاز است در مناطقی که امکان واگذاری زمین مناسب وجود ندارد به جای زمین به ازای هر فرد واجد شرایط معرفی شده از سوی بنیاد مبلغ یکصد میلیون ریال (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) در کلانشهرها و مبلغ هفتاد میلیون (۷۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال برای سایر شهرستان‌ها از محل اعتبارات مصوب مربوط به حساب ایثارگر واریز و به هزینه منظور نماید.
ماده ۵- در مواردی که آماده‌سازی زمین‌های مورد واگذاری به هر دلیل توسط وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن) میسر نباشد، حداکثر تا سقف مبلغ سرانه هزینه‌های آماده‌سازی برای هر نفر که حداکثر ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تعیین می‌شود از محل منابع مصوب مربوط به صورت نقد در وجه بنیاد قابل پرداخت می‌باشد. چنانچه در مناطقی زمین‌های واگذار شده نیاز به هزینه آماده‌سازی بیش از مبلغ مندرج در این ماده باشد با اعلام سازمان مسکن و شهرسازی استان و یا شرکت عمران شهرهای جدید قابل تأمین و پرداخت می‌باشد.
ماده ۶- وزارت راه و شهرسازی در اجرای بند (ل) ماده (۴۴) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تأمین مسکن ایثارگران نسبت به ساخت واحدهای مسکونی زمین‌های تجمیع شده در اختیار بنیاد در قالب مسکن مهر با تسهیلات مندرج در بند (۶۹) قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور اقدام و پس از تکمیل به افراد معرفی شده از سوی بنیاد واگذار نماید.
ماده ۷- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است برابر بند (۶۹) قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور از طریق بانکهای عامل با معرفی بنیاد و تأیید وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن) به یکصدهزار نفر از مشمولین ماده (۱) این آییننامه تسهیلات خرید یا احداث مسکن پرداخت نماید.
ماده ۸- میزان تسهیلات پرداختی برای خرید یا ساخت مسکن به مشمولین برابر مفاد بند (۶۹) قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور در شهرستانهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر، چهارصد و پنجاه میلیون (۴۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال، در مراکز استانها سیصد و پنجاه میلیون (۳۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال، سایر شهرها دویست و پنجاه میلیون (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال و برای روستاها یکصد و پنجاه میلیون (۱۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال و با نرخ چهار درصد با مدت بازپرداخت بیست ساله بدون رعایت الگوی مصوب مسکن و نوساز بودن تعیین می‌شود.
تبصره ۱- زمان پذیرش تقاضای این تسهیلات توسط بانکهای عامل از ابتدای شهریورماه سال ۱۳۹۱ لغایت پایان تیرماه سال ۱۳۹۲ می‌باشد. (ملاک، تاریخ صدور معرفی‌نامه توسط بنیاد است).
تبصره ۲- بانکهای عامل به استناد مفاد بند (۶۹) قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور موظفند نسبت به ارزیابی ملک، محاسبه و اخذ تضمین‌های بازپرداخت لازم به میزان اصل تسهیلات و سود سهم ایثارگر (چهاردرصد) اقدام نمایند.
تبصره ۳- افراد مشمول می‌توانند مشترکاً از تسهیلات بانکی متعلقه برای یک واحد مسکونی استفاده نمایند.
تبصره ۴- در صورتی که مشمولان این ماده از طریق خرید واحدهای احداثی سازمان ملی زمین و مسکن و یا انبوه‌سازان طرف قرارداد وزارت راه و شهرسازی یا واحدهای درحال ساخت شخصی نسبت به تأمین مسکن خود اقدام کنند، می‌توانند با تبدیل تسهیلات مشارکت مدنی به فروش اقساطی از ضوابط مندرج در این آییننامه استفاده نمایند.
تبصره ۵- میزان تسهیلات پرداختی برای خرید یا ساخت مسکن در شهرهای جدید معادل سقف تسهیلات مرکز همان استان تعیین می‌گردد.
تبصره ۶- دریافت هرگونه تسهیلات بانکی مسکن از جمله وامهای حمایتی، بدون سپرده‌گذاری، کارمندی و شرکتی مشروط به اینکه بنا به تشخیص بنیاد منجر به مسکن مناسب برای ایثارگر نشده باشد، مانع ارایه تسهیلات این آییننامه و بالعکس به واجدین شرایط نمی‌شود.
تبصره ۷- در مواردی که واگذاری زمین و یا واحدهای مسکونی از طریق سازمانهای مسکن و شهرسازی استانها انجام شود، اوراق واگذاری از قبیل برگه یا قرارداد واگذاری ملاک ارایه تسهیلات توسط بانک می‌باشد.
تبصره ۸ – مشمولین این آییننامه در صورت تأمین مسکن از طریق تعاونی‌های معتبر مانند تعاونی‌های نیروی مسلح و همچنین ساکنین روستاها و شهرهایی که اکثریت املاک و منازل مسکونی آنها فاقد سند رسمی هستند می‌توانند با وثیقه و یا تضمین معتبر بدون ارایه سند ملکی رسمی یا ثبتی تسهیلات مقرر را دریافت نمایند.
تبصره ۹- دریافت تسهیلات بانکی مشروط به تأیید فاقد مسکن بودن توسط بنیاد و سازمان ملی زمین و مسکن، مانع واگذاری زمین، واحد مسکونی و یا وجه زمین توسط وزارت راه و شهرسازی و یا بالعکس نمی‌شود.
تبصره ۱۰- بنیاد می‌تواند برای ایثارگران غیرایرانی که فاقد شناسنامه ایرانی می‌باشند تعداد (۵۰۰۰) فقره از تسهیلات موضوع این آییننامه را بنام خود دریافت و بازپرداخت آن را تضمین نماید تا پس از طی مراحل اداری و صدور شناسنامه ایرانی به نام آنها انتقال یابد.
ماده ۹- در اجرای مفاد تبصره بند (۶۹) قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور ایثارگرانی که دارای مسکن ناتمام و یا نامناسب هستند و قبلاً از تسهیلات مسکن کمتر از سقف وام مصوب در سال ۱۳۹۰ استفاده نموده‌اند می‌توانند برای ساخت مسکن، ما به‌التفاوت وام دریافتی قبلی و یا با فک رهن و تسویه آن از یک فقره وام ساخت بهره‌مند شوند.
تبصره- بنیاد می‌تواند تعداد دو هزار نفر از ایثارگران مشمول ماده (۱) این آییننامه را که در پروژه‌های واگذار شده ساکن و قبلاً از تسهیلات متعلقه استفاده نموده‌اند و هم‌اکنون دارای مسکن نامناسب هستند، مجدداً برای دریافت تسهیلات پس از تسویه اصل و یارانه آن معرفی نماید.
ماده ۱۰- بانکهای عامل مجازند برای احداث واحدهای مسکونی توسط بنیاد، تسهیلات مقرر در این آییننامه را پرداخت نمایند تا پس از احداث به افراد واجد شرایط که توسط بنیاد معرفی می‌شوند فروش اقساطی نمایند.
ماده ۱۱- پرداخت تسهیلات به افراد مشمول این آییننامه که در سالهای قبل از تسهیلات تا سقف پنجاه میلیون (۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال استفاده و تا پایان سال ۱۳۹۰ اقدام به فک رهن و تسویه اصل تسهیلات نموده‌اند مشروط به تسویه یارانه وام قبلی در زمان دریافت وام جدید و تأیید فاقد مسکن بودن توسط بنیاد، مجاز می‌باشد.
ماده ۱۲- پرداخت تسهیلات به خانواده شهدا (والدین، همسران و فرزندان)، جانبازان بیست و پنج درصد و بالاتر و آزادگانی که در سنوات گذشته از تسهیلات استفاده و حداکثر طی مدتی کمتر از سه سال تا پایان سال ۱۳۹۰ نسبت به تسویه و فک رهن آن اقدام نموده‌اند مشروط به تسویه یارانه پرداخت وام قبلی در زمان دریافت وام جدید با معرفی بنیاد و تأیید وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن) مجاز می‌باشد.
ماده ۱۳- مشمولین این آییننامه که در سالهای قبل از تسهیلات تا سقف بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال استفاده نموده‌اند به تشخیص و معرفی بنیاد می‌توانند برای تبدیل به احسن نمودن مسکن خود پس از تسویه وام قبلی از یک فقره تسهیلات بانکی موضوع این آییننامه بهره‌مند شوند.
تبصره- جانبازان هفتاددرصد که با توجه به وضعیت جسمانی دارای مسکن نامناسب می‌باشند و در سالهای قبل از تسهیلات مورد نظر استفاده نموده‌اند بدون در نظر گرفتن سقف وام قبلی به تشخیص و معرفی بنیاد می‌توانند برای تبدیل به احسن نمودن منزل خود پس از تسویه وام قبلی از یک فقره تسهیلات بانکی بهره‌مند شوند.
ماده ۱۴- همسر و فرزندان شهدایی که به صورت جمعی به بانک معرفی و یک فقره وام بانکی دریافت کرده‌اند پس از انتقال به یکی از وراث با توافق سایر اعضای خانواده شهید می‌توانند به صورت مجزا از تسهیلات بانکی مندرج در این آییننامه بهره‌مند شوند. واگذاری زمین یا مسکن به والدین مانع واگذاری زمین یا تسهیلات به همسر و فرزندان شهید نمی‌شود.
ماده ۱۵- بانکهای عامل موظفند موارد فسخ قراردادهای اقساطی را بلافاصله برای قطع یارانه به وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن) اعلام نمایند.
ماده ۱۶- بنیاد موظف است به منظور کمک به تأمین مسکن واجدین شرایط علاوه بر منابع و امکانات پیش‌بینی شده در این آییننامه نسبت به واگذاری زمین‌های ملکی خود و تأمین و پرداخت تسهیلات مالی از محل منابع داخلی به روش قرض‌الحسنه یا بلاعوض اقدام نماید.
ماده ۱۷- تصمیمات مشترک وزیر راه و شهرسازی و معاون رییس جمهور و رییس بنیاد و رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که منجر به تسهیل تأمین مسکن و اخذ تسهیلات خرید و یا ساخت مسکن ایثارگران و رفع ابهامات و موانع این آییننامه شود، معتبر بوده و لازم‌الاجرا می‌باشد.
این تصویب‌نامه در تاریخ ۱۶/۸/۱۳۹۱ به تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.
معاون اول رئیسجمهور – محمدرضا رحیمی