الزام بنیاد شهید به پذیرش و صدور درصد جانبازی

الزام بنیاد شهید به پذیرش جانبازی

آرای صحیح شعب دیوان عدالت اداری

ردیف	عنوان خواسته	نمونه رأی صحیح
۱	الزام بنیاد شهید به پذیرش جانبازی	واجد شرایط (حکم به ورود)
۲	الزام بنیاد شهید به پذیرش جانبازی	قرار عدم صلاحیت به صلاحیت کمیسیون ماده 16
۳	الزام بنیاد شهید به پذیرش جانبازی	ارجاع به کمیسیون حل اختلاف (حکم به ورود)
۴	الزام بنیاد شهید به پذیرش جانبازی	عدم طرح در کمیسیون ماده ۲ (قرار رد شکایت)
۵	الزام بنیاد شهید به پذیرش جانبازی	عدم رسیدگی قبلی کمیسیون نیروهای مسلح (حکم به رد)

مباحث حقوقی و نکات کاربردی

۱- مطابق بند (ب) ماده ۲ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب ۱۳۷۴/۰۳/۳۱ «جانباز عنوان ايثارگراني است كه در جريان تكوين و شكوفايي انقلاب اسلامي و حفظ و حراست از دستاوردهاي ارزشمند آن از تعرض و تجاوز عوامل داخلي‌ و خارجي و يا هر گونه حوادث مستقيم ناشي از آنها و طول جنگ تحميلي به اختلالات و نقصانهاي عارضي جسمي و رواني دچار شده يا بشوند و در‌ نتيجه در روند زندگي فردي و اجتماعي با محدوديت هایی مواجه مي‌ باشند.» و وفق تبصره ۲ بند مزبور «در موارد اختلاف نظر در تشخيص و تطبيق جانباز كميسيون موضوع ماده ۱۶ اين قانون تعيين تكليف مي‌ نمايد.»

۲-مطابق ماده ۱۶  قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان، «بنياد مجاز است با موافقت ولي فقيه يا نماينده وي كميسيوني را به نام كميسيون رسيدگي به شكايات جانبازان با عضويت دو نفر از بنياد، يك نفر از سازمان امور اداري و استخدامي كشور، يك نفر از وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران، يك نفر از وزارت كار و امور اجتماعي و يك نفر از دستگاه ذي ربط تشكيل و حسب مورد نسبت به رسيدگي به شكايات جانبازان از عدم اجراي صحيح اين قانون در دستگاه مربوط اقدام نمايد. تصميمات كميسيون مزبور قطعي و لازم الاجرا بوده و عدم اجراي به موقع آن خلاف قانون محسوب و قابل تعقيب در مراجع ذيصلاح مي باشد.»

۳-به موجب تبصره (۲) ماده (۵۸) قانون جامع خدمت رسانی به ایثارگران مصوب۱۳۹۱/۱۰/۰۲، شکایات مربوط به ایثارگرانِ مشخص شده در این ماده (خانواده شاهد، جانبازان ۲۵% و بالاتر و آزادگان) در خصوص عدم اجرای قانون مذکور نیز در صلاحیت کمیسیون ماده ۱۶ می‌باشد.

۴-مطابق آرای وحدت رویه شماره ۲۵۶ مورخ ۱۳۸۱/۰۷/۲۱  و ۷۱۲ و۷۱۳ مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۱۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، رسیدگی دیوان عدالت اداری پیش از رسیدگی به موضوع شکایت و خواسته جانبازان، ناشی از عدم اجرای قانون تسهيلات استخدامي و اجتماعي جانبازان انقلاب اسلامي مصوب ۱۳۷۴ در کمیسیون موضوع ماده ۱۶ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی وجاهت قانونی ندارد.

۵-وفق ماده واحده قانون برقراري حقوق وظيفه يا مستمري بازماندگان آن دسته از مهاجران و كساني كه به مناطق جنگي مراجعت نموده و به‌ علت برخورد با مواد منفجره معلول يا فوت مي شوند ۰۱۳۷۲/۰۶/۰۹ با اصلاحات و الحاقات بعدي «آن دسته از مهاجران و كساني كه در مناطق جنگي به علت برخورد با مواد منفجره از قبيل نارنجك، مين، گلوله توپ و غيره معلول يا‌فوت شده يا مي شوند، حسب مورد در حكم جانباز يا شهيد تلقي و طبق ضوابط بنياد شهيد و بنياد جانبازان از حقوق و مزاياي شهيدان و جانبازان جنگ‌ تحميلي برخوردار مي شوند.» و برابر ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون مزبور مصوب ۱۳۷۳ « تشخيص موارد مندرج در ماده (۱) اين آيين نامه و خسارت، شهرت به فساد يا ضدانقلاب و عمد يا سهل انگاري موضوع تبصره (۴) قانون با رعايت ضوابط بنياد شهيد انقلاب اسلامي و بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي به عهده كميسيوني مركب از استاندار ـكه رياست كميسيون را به عهده دارد و مديران كل بنياد شهيد انقلاب اسلامي، بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي، وزارت اطلاعات و كميته امداد امام خميني ره و دادستان انقلاب و فرمانده نيروي انتظامي استان مربوط است.»

۶-به موجب تبصره ۴ ماده واحده قانون برقراري حقوق وظيفه يا مستمري بازماندگان آن دسته از مهاجران و كساني كه به مناطق جنگي مراجعت نموده و به‌ علت برخورد با مواد منفجره معلول يا فوت مي شوند، «تصميمات کمیسیون ماده ۲، بر اساس آيين‎نامه قبلي، ضمن عطف به ماسبق شدن قطعي و از تاريخ تصويب لازم‎الاجراء است و توسط رئيس كميسيون به مبادي ذي‎ربط ابلاغ مي‎شود.»

۷-مستفاد از رای وحدت رویه شماره  ۴۳۸  مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۱۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ، کمیسیون ماده ۱۶ قانون تسهیلات استخدامی جانبازان شخصیت حقوقی مستقل از بنیاد شهید و امور ایثارگران دارد و دعوا توجهی به بنیاد شهید ندارد.

۸-طبق ماده ۱۰ آيين نامه تعيين و احراز مصاديق عملي شهيد، در حكم شهيد و ساير مصاديق ايثارگري (مفقودالاثر، جانباز، آزاده و اسير) موضوع تصویب نامه شماره ۲۵۸۲۵ ت ۴۹۱۸۹ مورخ ۱۳۹۳/۰۳/۱۰  هیات وزیران و تبصره ماده ۱ ‌آیین‌نامه اجرایی قانون حال اشتغال مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی (تصویب نامه شماره ۹۸۶۶ ت ۲۴۵ ه  مورخ ۱۳۷۳/۰۷/۰۲ هیأت وزیران) «در صورت بروز ابهام در تطابق مصاديق شهيد و در حكم شهيد با مفاهيم آن و ساير مصاديق ايثارگري، بين نيروهاي مسلح و بنياد، پرونده براساس اختيارات ناشي از گردشكار پرونده‌هاي مسدود به شماره ۵۱۷۳ مورخ ۱۳۶۹/۱۱/۱۱ مصوب مقام معظم رهبري به شرح ماده (۱۱) اتخاذ تصميم و تعيين تكليف مي‌شود.» و مطابق بند (پ) ماده مارالذکر «براساس گردش كار شماره ۵۱۷۳ مورخ ۱۳۶۹/۱۱/۱۱ مصوب مقام معظم رهبري، امور ايثارگران ستاد كل موظف است پرونده‌هاي اختلافي (بين بنياد و نيروهاي مسلح) را بررسي و ظرف سه ماه از تاريخ وصول پرونده، رأي نهايي را در مورد آن صادر نمايد و رأي مذكور براي طرفين لازم‌الاجراء است.»

۹-مطابق بند (الف) ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴، «دولت مکلف است در اجرای ماده (۶۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالي دولت (۲) مصوب ۱۳۹۳/۱۲/۰۴ به نحوي برنامه‌ريزي نمايد که تا دو سال اول اجراي قانون برنامه کليه مشمولان ماده مذکور تعيين تكليف گردند. يگانهاي اعزام‌كننده نهادهاي متولي موظفند گواهي مورد نياز افراد مشمول اين ماده و صورت سانحه را به كميسيون احراز بنياد شهيد و امور ايثارگران ارائه نمايند. تبصره- بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف است رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که صورت‌سانحه بالیني همزمان مجروحيت را ندارند اما مجروحيت آنها توسط کميسيون پزشکي نهاد اعزام‌کننده (نيروهاي مسلح) احراز مي‌گردد را به‌عنوان جانباز تلقي نمايد و حداقل پنج درصد (۵%) جانبازي به آنها تعلق مي‌گيرد.»

۱۰-بر اساس مفاد بند ۵ ابلاغیه شماره ۲۹/ ۱۸۲/ ۱/ ۲۲۱۶ مورخ ۱۳۹۶/۱۲/۲۳ ستاد کل نیروهای مسلح(دستورالعمل و ضوابط اجرایی بند الف ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه) جانبازی افراد واجد شرایط باید مجدداً از طرف کمیسیون های نیروهای مسلح احراز و نیز تعیین درصد جانبازی گرددو بعد از آن پرونده به بنیاد شهید جهت اقدام بعدی ارسال شود.

مستندات مربوط:

قوانین

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۷۲/۰۶/۰۹	‌ماده واحده قانون برقراری حقوق وظیفه یا مستمری بازماندگان آن دسته از مهاجران و کسانی که به مناطق جنگی مراجعت نموده و به علت برخورد با مواد منفجره معلول یا فوت می شوند مصوب ۱۳۷۲/۰۶/۰۹ مجلس شورای اسلامی
۲	۱۳۷۴/۰۳/۳۱	تبصره ۲ ماده ۲ و ماده ۱۶ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب ۱۳۷۴/۰۳/۳۱ مجلس شورای اسلامی
۳	۱۳۸۹/۰۵/۳۱	ماده واحده قانون اصلاح ماده واحده قانون برقراري حقوق وظيفه يا مستمري بازماندگان آن دسته از مهاجران و كساني كه به مناطق جنگي مراجعت نموده و به علت برخورد با مواد منفجره معلول يا فوت مي شوند مصوب ۱۳۸۹/۰۵/۳۱ مجلس شوراي اسلامي
۴	۱۳۹۱/۱۰/۰۲	تبصره ۲ ماده ۵۸ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۰۲/ ۱۰/ ۱۳۹۱ مجلس شوراي اسلامي و مجمع تشخيص مصلحت نظام
۵	۱۳۹۳/۱۲/۰۴	ماده (۶۱) قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت (۲) مصوب ۱۳۹۳/۱۲/۰۴ مجلس شوراي اسلامي
۶	۱۳۹۵/۱۲/۱۴	بند«الف» ماده ۸۷ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۶) مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام

مقررات

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۷۳/۰۷/۰۲	‌آیین‌نامه اجرایی قانون حال اشتغال مستخدمین شهید، جانباز ازکارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی (تصویب نامه شماره ۹۸۶۶ ت۲۴۵ه مورخ ۱۳۷۳/۰۷/۰۲ هیأت وزیران) به همراه اصلاحات والحاقات
۲	۱۳۷۳/۱۰/۲۰	آیین نامه اجرایی قانون برقراری حقوق وظیفه یا مستمری بازماندگان آن دسته از مهاجران و کسانی که به مناطق جنگی مراجعه نموده و به علت برخورد با مواد منفجره معلول یا فوت می شوند (تصویب نامه شماره ۷۰۲۰۲ ت ۳۸۵ ه‌ مورخ ۱۳۷۳/۱۰/۲۰ هیأت وزیران) به همراه اصلاحات والحاقات
۳	۱۳۹۳/۰۳/۱۰	آيين نامه تعيين و احراز مصاديق عملي شهيد، در حكم شهيد و ساير مصاديق ايثارگري (مفقودالاثر، جانباز، آزاده و اسير) موضوع تصویب نامه شماره ۲۵۸۲۵ ت ۴۹۱۸۹ مورخ ۱۳۹۳/۰۳/۱۰ هیات وزیران

آراء هیئت عمومی

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۸۱/۰۷/۲۱	رای وحدت رویه شماره ۲۵۶ مورخ ۱۳۸۱/۰۷/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (رسیدگی ماهوی به اختلاف در تشخیص و تطبیق جانباز با ضوابط و شرایط مربوط در صلاحیت کمیسیون ماده ۱۶ قرارداد و رسیدگی ماهوی به این قبیل اختلافات در دیوان عدالت اداری مجوز قانونی ندارد.)
۲	۱۳۹۱/۱۰/۱۱	رای وحدت رویه شماره ۷۱۲ و۷۱۳ مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۱۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (رسیدگی به شکایات جانبازان از عدم اجرای قانون تسهیلات استخدامی جانبازان ابتدا باید در کمیسیون ماده ۱۶ طرح شود و در صورتی که تصمیم کمیسیون مورد اعتراض واقع شود، رسیدگی در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.)
۳	۱۳۹۶/۰۵/۱۰	رای وحدت رویه شماره ۴۳۸ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۱۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (کمیسیون ماده ۱۶ شخصیت حقوقی مستقل از بنیاد شهید و امور ایثارگران دارد.)