نحوه محاسبه و وصول حق بيمه موضوع ماده 6 و 19 قانون تسهيلات استخدامي و اجتماعي جانبازان (بخشنامه شماره ۳۰۳۸۰/۵۲ مورخ ۲۸/۸/۷۵ سازمان تأمین اجتماعی)
نحوه محاسبه و وصول حق بيمه و ارايه تعهدات قانوني درباره بيمه‌شدگان جانباز انقلاب اسلامي
در اجراي قانون تسهيلات استخدامي و اجتماعي جانبازان انقلاب اسلامي مصوب ۳۱/۳/۷۴ مجلس شوراي اسلامي (تصوير پيوست) و نظر به لزوم حمايت همه جانبه از آنان مقرر مي‌گردد:
۱- با توجه به ماده ۳ و تبصره ماده ۶ قانون مذكور كليه بيمه شدگان جانباز شاغل در موسسات دولتي و غيردولتي مشمول قانون ياد شده خواهند بود.
۲- به استناد تبصره ماده ۶ قانون مزبور مدت خدمت جانبازان در جبهه‌هاي جنگ تحميلي و مدت معالجه آنان (براساس استعلام از مراجع ذير‌بط) با پرداخت حق بيمه مقرر در قانون تامين اجتماعي با توجه به حقوق و مزاياي مبناي كسر حق بيمه زمان درخواست كه ثبت دفتر واحد اجرايي شده است به ترتيبي كه در ذيل خواهد آمد جزو سنوات پرداخت حق بيمه به لحاظ استفاده از مزاياي مقرر در قانون تامين اجتماعي محسوب مي‌گردد.
۳- نحوه محاسبه و وصول حق بيمه ايام خدمت در جبهه و مدت معالجه بيمه شدگان در موسسات دولتي:
۱/۳- بيمه‌شدگان جانباز شاغل در موسسات دولتي اعم از كارگر و كارمند كه متقاضي احتساب ايام خدمت در جبهه و مدت معالجه مي‌باشند. تقاضاي آنان به همراه گواهي‌هاي موردنظر (گواهي خدمت در جبهه توسط واحد بسيج سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و گواهي مدت معالجه جانباز توسط بنياد جانبازان) از طريق موسسه محل خدمت به شعبه مربوطه ارسال مي‌گردد.
۲/۳- واحد امور بيمه‌شدگان تاريخ ثبت تقاضا در دفتر شعبه، مدت خدمت در جبهه و مدت معالجه و حقوق و مزاياي مبناي كسر حق بيمه زمان تقاضاي جانباز را مشخص و حق بيمه مربوطه را به مأخذ ۲۷% محاسبه و طبق فرم نمونه شماره يك پيوست جهت وصول حق بيمه جانباز از كارفرماي مربوطه به واحد درآمد اعلام مي‌نمايد.
در خصوص آن عده از بيمه‌شدگان جانباز شاغل در موسسات دولتي كه از نظر مقررات استخدامي مشمول قانون كار و قانون بيمه بيكاري هستند علاوه بر حق بيمه محاسبه شده در اين بند به ميزان 3% نيز از تاريخ ۵/۶/۶۶ شمول بيمه بيكاري بابت بيمه بيكاري محاسبه و وصول خواهد شد.
ضمناً يادآور مي‌گردد كه پرداخت حق بيمه محاسبه شده در بندهاي مذكور به عهده دستگاه مربوطه مي‌باشد و بيمه شده از پرداخت سهم خود معاف مي‌باشد.
۳/۳- واحد درآمد موظف است حق بيمه اعلام شده از سوي امور بيمه شدگان را از كارفرماي مربوطه مطالبه و طبق مقررات آن را پيگيري و وصول نمايد. سوابق مربوطه به ميزان حق بيمه، نامه اعلام بدهي و مدارك مربوط به پرداخت حق بيمه در پرونده مطالباتي موسسه‌اي كه بيمه شده در آن شاغل است ضبط خواهد شد و از نظر تعلق جرايم نيز از تاريخ اعلام بدهي به كارفرما طبق دستورالعمل شماره ۵۷۲۷۳/۵۲ مورخ ۲۸/۱۲/۷۴ مشمول دريافت جرايم خواهد بود.
۴- نحوه محاسبه و وصول حق بيمه ايام خدمت در جبهه و مدت معالجه بيمه شدگان شاغل در موسسات غير دولتي:
آن عده از بيمه شدگان جانباز شاغل در موسسات غيردولتي مشمول قانون كار كه متقاضي احتساب ايام خدمت در جبهه و مدت معالجه خود مي‌باشند. پس از ارايه درخواست كه ثبت دفتر شعبه مي‌گردد و گواهي رسمي مدت خدمت در جبهه و مدت معالجه جانباز كه توسط مراجع مذكور در بند ۱/۳ به عنوان شعبه مربوطه صادر خواهد شد واحد امور بيمه‌شدگان پس از احراز مراتب حق بيمه مربوطه را به مأخذ ۳۰% و از تاريخ شمول بيمه بيكاري (۵/۶/۶۶) به مأخذ ۳۳% محاسبه و در پايان هر ماه طبق فرم نمونه شماره ۲ پيوست جهت وصول آن از دولت به اداره كل امور مالي اعلام مي‌نمايد.
۵- با توجه به ماده ۱۹ قانون مزبور گواهي استراحت پزشكي جانبازان با تأييد كميسيون پزشكي بنياد معتبر بوده و نياز به تأييد آن توسط پزشك معتمد يا شوراي پزشكي نخواهد بود.
۶- براساس تبصره ماده ۱۹، پرداخت حقوق و مزاياي بيمه‌شدگان جانباز (به استثناي بيمه‌شدگان شاغل در كارگاه‌ها و موسسات ذكر شده در ماده ۳) بر عهده دولت مي‌باشد كه از طريق سازمان اقدام مي‌گردد.
بنابراين كليه واحدها مكلفند آخرين مزد يا حقوق روزانه اين قبيل از بيمه‌شدگان را براساس ماده ۶۳ قانون تأمين اجتماعي تعيين در صورتي كه متوسط به دست آمده از حداقل دستمزد زمان شروع استراحت كمتر باشد به ميزان حداقل دستمزد و چنانچه متوسط به دست آمده از حداقل دستمزد بيشتر باشد مبلغ مزبور در روزهاي استراحت ضرب و عينا پرداخت مي‌گردد. بديهي است حقوق و مزاياي زمان مرخصي استعلاجي اين قبيل از بيمه‌شدگان در هر حال نبايد از حداقل دستمزد كارگر عادي كمتر باشد.
ضمناً با توجه به تعهد دولت در پرداخت حقوق و مزاياي بيمه‌شدگان فوق‌الذكر لازم است مبالغ پرداختي و حق بيمه مربوطه جهت وصول از دولت براساس بندهاي ۸ و ۹ فرم نمونه پيوست شماره ۲ به اداره كل امور مالي اعلام گردد.
۷- با استناد به ماده ۱۹ قانون كليه دستگاه‌هاي مشمول ماده ۳ موظف به پرداخت حقوق و مزاياي كامل جانبازان در ايام مرخصي استعلاجي گرديده‌اند. لذا دستگاه‌هاي مزبور مكلف به تنظيم ليست و پرداخت حق بيمه اين قبيل از بيمه‌شدگان در ايام بيماري خواهند بود و سازمان تعهدي در اين مورد نخواهد داشت.
۸- نحوه محاسبه معافيت حق بيمه سهم كارفرماي كاركنان جانباز شاغل در واحدهاي غيردولتي مشمول قانون كار:
در رابطه با ماده ۱۰ قانون مزبور كه مقرر مي‌دارد: «واحدهاي غيردولتي مشمول قانون كار در صورت استفاده مستخدم از كسر ساعت كار از پرداخت حداقل پنجاه درصد (۵۰%) حق بيمه شاغلين خود و در صورت عدم استفاده از كسر ساعت كار از حداقل پنجاه درصد (۵۰%) سهم مزبور معاف هستند و دولت مكلف به پرداخت حق بيمه فوق به صندوق مربوطه خواهد بود» واحدهاي درآمد مكلفند با رعايت نكات ذيل نسبت به اجراي آن اقدام لازم معمول دارند.
۱/۸- تاريخ اجراي قانون
با توجه با نظريه شماره ۸۷۰۰/ب/۴۳ مورخ ۲۳/۷/۱۳۷۴ دفتر حقوقي سازمان مبني بر اينكه معافيت پيش‌بيني شده در ماده ۱۲ قانون تسهيلات استخدامي جانبازان مصوب ۲۶/۸/۱۳۶۸ در قانون تسهيلات استخدامي مصوب ۳۱/۳/۱۳۷۴ مورد تصريح قرار نگرفته است و منظور از استمرار اجراي آيين‌نامه‌هاي اجرايي قانون آزمايشي قبلي مصوب سال ۱۳۶۸ (موضوع تبصره ماده ۲۰ قانون مصوب سال ۷۴) ناظر بر مواردي است كه در قانون تسهيلات مصوب ۳۱/۳/۱۳۷۴به صراحت پيش‌بيني گرديده است نظر به مراتب فوق با عنايت به اينكه قانون مزبور در تاريخ ۲۵/۴/۱۳۷۴در روزنامه رسمي جمهوري اسلامي درج گرديده تاريخ اجراي آن ۱۰/۵/۱۳۷۴خواهد بود.
۲/۸- نحوه ارسال ليست
كارفرمايان مربوطه مكلفند ليست مربوط به كاركنان جانباز خود را به طور جداگانه تنظيم و در صورت استفاده فرد يا افرادي از جانبازان از كسر ساعت كار مراتب را در مقابل اسامي آنان درج و به ضميمه ليست ساير كاركنان خود به شعبه تسليم نمايند. همچنين اين قبيل كارفرمايان بايستي مدارك مربوط به جانباز بودن كاركنان و در صورت استفاده هر يك از آنان از كسر ساعت كار اين نوع مدارك را نيز به شعبه ارايه نمايند.
مدارك مزبور مي‌بايست در پرونده فني بيمه شده ضبط و نگهداري گردد.
۳/۸- نحوه رسيدگي ليست و تنظيم اظهارنامه
واحد دريافت مكلف است اين قبيل ليست‌ها را قبل از رسيدگي به واحد فني ارايه و پس از تاييد واحد مذكور در خصوص جانباز بودن كاركنان و نيز استفاده هر يك از آنان از كسر ساعت كار نسبت به محاسبه و تعيين حق بيمه سهم كارفرماي كارگران جانباز (در صورت استفاده جانباز از كسر ساعت كار 50% و در صورت عدم استفاده از كسر ساعت كار ۲۵% حق بيمه سهم كارفرما) كه پرداخت آن به عهده دولت مي‌باشد اقدام، و مبلغ آن را در سمت چپ قسمت فوقاني اظهارنامه (قسمت بدهي) در سطر ذيل حق بيمه كارگاه ثبت نمايد.
ضمناً چنانچه كارگاه از معافيت حق بيمه سهم كارفرما به ميزان ۵ نفر كارگر نيز استفاده نمايد، مبالغ مذكور بايستي در ذيل سطر مربوط به معافيت ثبت گردد.
بديهي است چنانچه كارگاه مشمول قانون معافيت حداكثر داراي ۵ نفر كارگر بوده و ليست‌هاي مربوطه را در مهلت مقرر ارسال نموده باشد چون كارفرماي كارگاه از پرداخت حق بيمه سهم كارفرماي كليه كارگران در رابطه با قانون معافيت معاف مي‌باشد. بنابراين محاسبه و تعيين حق بيمه سهم كارفرماي كارگران جانباز موردي ندارد. و در صورتي كه تعداد كارگران كارگاه بيش از ۵ نفر باشد، ابتدا مي‌بايست نسبت به محاسبه و تعيين حق بيمه سهم كافرماي كارگران كارگاه در رابطه با قانون معافيت اقدام و سپس نسبت به مازاد 5 نفر حق بيمه سهم كارفرماي كارگران جانباز محاسبه و تعيين گردد.
۹- ساير نكات
۱/۹- چون ميزان كمك دولت سهم كارفرماي كاركنان جانباز به استناد جمع تلگرام وصولي كليه شعب محاسبه و از دولت مورد مطالبه قرار مي‌گيرد، لذا مقتضي است مبالغ مربوطه به كمك دولت به كاركنان جانباز براساس ليست‌هاي ارسالي (اعم از نرخ حق بيمه ۲۷% يا ۱۸%) در ستون ۳۲ تلگرام وصولي ثبت و در مقابل آن عبارت «كمك دولت بابت سهم كارفرماي كاركنان جانباز» را درج نمايند.
۲/۹- چنانچه كارفرمايان كارگاه‌هاي داراي بيمه‌شدگان جانباز نسبت به ارسال ليست و پرداخت حق بيمه كامل اين قبيل كاركنان خود از تاريخ اجراي قانون (۱۰/۵/۱۳۷۴) به بعد اقدام نموده و بعداً نسبت به ارايه مدارك موردنظر مبني بر جانباز بودن آنها و نيز استفاده از كسر ساعت كار اقدام نمايند، مي‌بايست پس از تجديد محاسبه حق بيمه ليست‌هاي ارسالي توسط واحد درآمد و منظور نمودن مبلغ كمك دولت به حساب بستانكار كارگاه در پايان هر ماه صورتي از اين گونه كارگاه‌ها مطابق ليست پيوست تهيه و تا دهم ماه بعد به اداره كل درآمد اداره بررسي و كنترل درآمد ارسال نمايند.
مسؤول حسن اجراي اين دستور، مديران كل و روسا و كارشناسان ارشد درآمد، نظارت بر امور بيمه‌شدگان و مالي ادارات كل استان‌ها و روسا و مسؤولين واحدهاي درآمد، امور بيمه‌شدگان حسابداري شعب و نمايندگي‌ها مي‌باشد.
رئيس هيات مديره و مديرعامل- سازمان تامين اجتماعي