اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی کشور (مصوبه شماره ۰۱/۹۱۱۳۴/ش مورخ ۱۳۹۱/۶/۲۳ شورای عالی فضای مجازی)
مرکز ملی فضای مجازی کشور
شورایعالی فضای مجازی به استناد حکم مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۱۷ موضوع تشکیل مرکز ملی فضای مجازی کشور، در جلسه ششم شورایعالی مورخ ۱۳۹۱/۴/۳۱، اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی را به شرح پیوست تصویب نمود که پس از استحضار مقام معظم رهبری (طی نامه شماره ۰۱/۹۱/۱۲۴/ش مورخ ۱۳۹۱/۵/۱) جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
دبیر شورایعالی فضای مجازی – مهدی اخوان بهابادی
اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی کشور
مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۱/۴/۳۱ شورایعالی فضای مجازی
مقدمه:
براساس متن و پیوست حکم ابلاغی مورخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ مقام معظم رهبری، مرکز ملی فضای مجازی، زیر نظر شورایعالی فضای مجازی کشور تأسیس می‌شود تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم‌گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و محتوایی در چارچوب مصوبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. این مرکز در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی، بالاترین سطح حاکمیتی را در میان کلیه‌ی دستگاههای کشور در حوزه‌ی فضای مجازی دارد.
ماده ۱- تعاریف و اصطلاحات:
شورایعالی: شورایعالی فضای مجازی کشور
مرکز: مرکز ملی فضای مجازی کشور
پژوهشگاه: پژوهشگاه فضای مجازی
حکم: حکم ابلاغی مورخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ مقام معظم رهبری با موضوع تشکیل شورایعالی و مرکز
ماده۲- اهداف و سیاستهای مرکز:
۱- مواجهه فعال و مبتکرانه با فضای مجازی در سطح ملی و جهانی و توسعه آن به میزان آمادگی قطعی نظام (از نظر فنی و محتوایی) برای استفاده از فرصتها و مقابله با تهدیدات آن
۲- به حداقل رساندن اتکای کشور به کشورهای دیگر در استفاده از فضای مجازی و توابع آن در عرصه‌های فنی
۳- جذاب‌سازی و غنی‌سازی محتوا و خدمات بومـی جهت پاسخگویی حداکثری به نیازهای داخلی
۴- آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی در جهت بالابردن سواد اینترنتی، هشیارسازی مردم در مورد مخاطرات فضای مجازی و انگیزه‌دادن به مردم برای مقابله با مخاطرات آن در زندگی فردی و اجتماعی
۵ – مقدم داشتن محتوا نسبت به زیرساختها، قالبها و خدمات اینترنتی و سرمایه‌گذاری بالا و مستمر در زمینه تولید وسیع و زاینده محتوای جذاب براساس اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی
۶ – مشارکت حداکثری نیروها و تشکلهای مردمی متعهد در یک فضای رقابتی جهت بهره‌برداری بهینه از فرصتها
۷- حضور خلاقانه جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در دو عرصه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خصوصاً در جهت ابداع خدمات نو، قوی و جذاب
۸ – ساماندهی تبادل اطلاعات با شبکه جهانی
۹- فراهم‌آوردن شرایط لازم برای دستیابی فضای مجازی کشور به بالاترین سطح از امنیت و سلامت برای آحاد مردم، نظام و کلیه نقش‌آفرینان در فضای مجازی
۱۰- در نظر گرفتن شرایط جنگ فرهنگی و به تبع آن حاکم کردن روحیه جهادی و گسترش تعامل و هم‌افزایی بین کلیه دستگاهها و نیروهای مردمی در عالی‌ترین سطح از هماهنگی و انسجام
۱۱- ایجاد آمادگی لازم در عالی‌ترین سطح به منظور صیانت از زیرساختهای حیاتی در برابر حملات اینترنتی و دفاع مناسب در برابر هرگونه حمله
۱۲- استفاده حداکثری از فضای مجازی به منظور ارتباط و همکاری وسیع و هدفمند با ملتها خصوصاً ملل مسلمان در جهت ترویج و تحقق گفتمان انقلاب اسلامی
۱۳- حضور قوی و هدفمند نظام در مجامع و سازمانهای جهانی و ایجاد ائتلافهای قوی مرکب از ملتها و دولتها در جهت کاهش حاکمیت قدرتهای بزرگ در عرصه اینترنت و بوجود آمدن بستر عادلانه و اخلاقی برای استفاده از این ابزار توسط همه ملتها و دولتها و همچنین تأمین حقوق ملت ایران در این عرصه
ماده۳- وظایف و اختیارات مرکز:
۱- انجام وظایف دبیرخانه‌ای شورایعالی به شرح ماده۴
۲- تحقق بخشیدن به اهداف و سیاستهای مرکز و نظارت بر حسن اجرای آنها طبق مصوبات شورایعالی
۳- تحقق بخشیدن به اقدامات و پروژه‌های مندرج در پیوست حکم (بند ه ) و نظارت بر حسن اجرای آنها در چارچوب مصوبات شورایعالی
۴- نظارت و ارزیابی در همه‌ی ابعاد فضای مجازی کشور در چارچوب طرح مصوب شورایعالی
۵ – تقسیم کار ملی، هماهنگی و هم‌افزایی در فضای مجازی کشور در همه‌ی ابعاد، طبق مصوبات شورایعالی
۶ – پایش و رصد نظام‌مند و مستمر فرصتها و تهدیدهای فضای مجازی برای کشور
۷- برنامه‌ریزی برای حضور قوی و مستمر در مجامع جهانی مرتبط با فضای مجازی به منظور صیانت از حقوق و منافع ملی، به دست‌گیری ابتکار عمل و گسترش تعاملات میان دولتهای همسو در جهت سالم و امن‌سازی فضای مجازی و امکان بهره‌گیری همه کشورها از این فضا براساس حاکمیت ملی و عدالت در چارچوب مصوبات شورایعالی
۸ – مدیریت تشخیص حملات سایبری به کشور و همچنین دفاع از زیرساختهای حیاتی در برابر حملات سایبری
۹- انجام مستمر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی در جهت مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات فضای مجازی ایران و جهان
۱۰- تدوین نقشه جامع توسعه فاوا، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه فضای مجازی و تعیین اولویتهای علمی و فناوری فضای مجازی
۱۱- تسهیم و توزیع بودجه طرحهای کلان یا فرادستگاهی مصوب شورایعالی از طریق ابلاغ اعتبار یا سایر روشهای مصوب شورایعالی یا قوانین کشور
۱۲- تحقق بخشیدن به مصوبات کمیسیونهای تعریف‌شده در ماده ۶ و ۹ در چارچوب مصوبات شورایعالی و نظارت بر حسن اجرای آنها.
تبصره – انجام این وظایف، با اولویت استفاده‌ی حداکثری از ظرفیتهای دستگاههای کشور می‌باشد.
ماده۴- وظایف دبیرخانه‌ای مرکز:
۱- انجام امور اداری دبیرخانه‌ای شامل دریافت و ارسال نامه‌ها، تدوین صورتجلسات شورایعالی، ابلاغ مصوبات شورایعالی و سایر وظایف اداری محول شده طبق آیین‌نامه داخلی شورایعالی
۲- ارائه پیشنهاد در موارد زیر به شورایعالی جهت تصویب:
۲-۱- سیاستگذاری، برنامه‌ریزی کلان، نظام‌سازی، نظارت و ارزیابی در همه ابعاد فضای مجازی کشور
۲-۲- سازماندهی و نظاممندسازی کلیه ابعاد فنی، محتوایی و خدماتی در فضای مجازی کشور
۲-۳- تقسیم کار ملی، هماهنگی و هم‌افزایی در فضای مجازی کشور در همه ابعاد اعم از فنی، امنیتی، علمی، محتوایی، اقتصادی، بازرگانی، حقوقی، انتظامی، دفاعی و غیره و همچنین نظارت و کنترل مستمر بر روی عملکرد دستگاهها و بخش مردمی در این زمینه
۲-۴- پایش و رصد عالمانه، نظام‌مند و مستمر فرصتها و تهدیدهای فضای مجازی برای کشور و تدابیر لازم برای مواجهه به موقع و مبتکرانه با آنها
۲-۵- برنامه‌ریزی کلان برای شناسایی و فعال‌سازی ظرفیتهای داخلی به منظور تولید قدرت نرم و همچنین مواجهه قوی با فرصتها و تهدیدهای نرم در فضای مجازی کشور در جهت گسترش و تعمیق اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی
۲-۶- برنامه‌ریزی برای گسترش هدفمند ارتباطات و همکاریهای جهانی با ملتها اعم از نخبگان و توده مردم، از طریق فضای مجازی در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی
۲-۷- بررسی و تصویب طرحهای کلان مرتبط با فضای مجازی کشور نظیر شبکه ملی اطلاعات و همچنین آی پی تی وی و آی پی مدیا و نظارت مستمر بر روی آنها
۲-۸- طراحی و ساماندهی مشارکت وسیع و هدفمند کاربران و تشکلها و مؤسسات مردمی برای تولید محتوا و خدمات‌دهی فعال در فضای مجازی کشور
۲-۹- تشویق و ترغیب مستمر بخش خصوصی برای ورود حساب‌شده به فضای مجازی کشور به منظور افزایش خدمات‌رسانی به مردم، گسترش بازار کسب و کار و اشتغالزایی در کشور
۲ـ۱۰- طراحی، ساماندهی و نظاممندسازی پالایش محتوای فضای مجازی کشور و نظارت دائمی بر روی آن
۲ـ۱۱- ساماندهی امنیت فضای مجازی کشور در شرایط عادی و بحرانی و همچنین تهیه و تصویب ضوابط، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های موردنیاز در این عرصه و نظارت مستمر بر حسن اجرای آنها
۲ـ۱۲- تشخیص حملات سایبری به کشور و همچنین دفاع از زیرساختهای حیاتی در برابر حملات سایبری از داخل و خارج کشور
۲ـ۱۳- پیشنهاد سیاستهای کلی نظام، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه و خلأها و نقص‌های قانونی در ارتباط با فضای مجازی کشور
۲ـ۱۴- نقشه جامع توسعه فاوا از حیث سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و نظارت بر حسن اجرای آن
۲- ۱۵- تهیه و تصویب ضوابط و آیین‌نامه‌های اجرایی لازم در فضای مجازی و نظارت بر حسن اجرای آنها
۲ـ۱۶- انجام مستمر مطالعات راهبردی و آینده‌پژوهی در جهت مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات فضای مجازی ایران و جهان
۲ـ۱۷- نیازسنجی و تعیین اولویتهای علمی و فناوری فضای مجازی و همچنین زمینه‌سازی برای گسترش نوآوریهای علمی و فناوری در این عرصه
۲ـ۱۸- برنامه‌ریزی برای حضور قوی و مستمر در مجامع جهانی مرتبط با فضای مجازی به منظور صیانت از حقوق و منافع ملی، به دست‌گیری ابتکار عمل و گسترش تعاملات میان دولتهای همسو در جهت سالم و امن‌سازی فضای مجازی و امکان بهره‌گیری همه کشورها از این فضا براساس حاکمیت ملی و عدالت
۲ـ۱۹- تدوین و تصویب شاخصهای ملی توسعه فاوا در ایران و ارزیابی مستمر وضعیت کشور و رتبه‌بندی آن و همچنین مطالعه و ارزیابی دائم موقعیت کشور در جهان بر مبنای شاخصهای معتبر بین‌المللی
۲ـ۲۰- تهیه و تدوین بودجه طرحهای کلان و فرادستگاهی مصوب مرکز و تسهیم و توزیع آن میان دستگاهها و بخشهای مربوط
۲ـ۲۱- ساختار و تشکیلات مرکز شامل معاونتها و بخشهای تخصصی ناظر به ابعاد گوناگون فضای مجازی
ماده ۵ – محل استقرار:
محل اصلی استقرار مرکز در تهران است. با تصویب شورایعالی مرکز می‌تواند به تعداد موردنیاز در سایر نقاط مؤسسات و سازمانهای تابعه ایجاد نماید.
ماده ۶ – ارکان مرکز:
الف – شورایعالی (به منزله‌ی مجمع و هیأت امنای مرکز)
ب – رئیس مرکز و دبیر شورایعالی
ج – کمیسیونهای عالی مرکز
د – بازرس
ماده ۷- رئیس مرکز و دبیر شورایعالی:
رئیس مرکز و دبیر شورایعالی، که به عنوان بالاترین مقام اجرایی و نماینده قانونی مرکز نزد مراجع حقیقی و حقوقی است، با حکم رئیس شورایعالی مطابق با آیین‌نامه داخلی شورایعالی منصوب می‌شود.
ماده ۸- وظایف و اختیارات رئیس مرکز و دبیر شورایعالی:
۱- امکان ارائه پیشنهاد تغییر اساسنامه مرکز به شورایعالی
۲- مدیریت و هدایت امور مرکز و نظارت بر حسن اجرای کلیه فعالیت‌های آن در چارچوب اساسنامه و سیاستهای مصوب شورایعالی
۳- پیشنهاد ساختار سازمانی و تشکیلات مرکز به شورایعالی
۴- پیشنهاد آئین‌نامه‌های مالی – معاملاتی و اداری – استخدامی – تشکیلاتی مرکز به شورایعالی
۵ – تصمیم‌گیری در مورد خط‌مشی، اولویت‌ها و بودجه طرحهای اجرایی و تحقیقاتی توسعه سازمانی و تحول اداری مرکز
۶ – تصمیم‌گیری در مورد سیاست‌ها، خط‌مشی‌ها و برنامه ارتقای بهره‌وری مرکز
۷- پیشنهاد بودجه سالانه براساس اهداف و وظایف مرکز به شورایعالی
۸ – امضای قراردادها، اسناد مالی و اداری در چارچوب ضوابط، مقررات و آئین‌نامه‌های مصوب شورایعالی
۹- ارائه گزارش عملکرد سالانه مرکز به شورایعالی
۱۰- استیفای منافع و حفظ حقوق مرکز در مراجع قانونی به نمایندگی از مرکز شخصاً یا به وسیله وکیل
۱۱- پیشنهاد تشکیل کمیسیون عالی جدید جهت تصویب شورایعالی
۱۲- تشکیل ستادها و کارگروههای موردنیاز تحقق اهداف مرکز
۱۳- پیشنهاد تأسیس و انحلال نهادهای تابعه مرکز به شورایعالی
۱۴- عزل و نصب معاونان و مدیران مرکز
۱۵- سایر وظایف تعیین‌شده در مصوبات شورایعالی و اساسنامه حاضر
تبصره- رییس مرکز می‌تواند بخشی از وظایف و اختیارات مندرج در این ماده (به استثناء ردیف ۱۵) را با حفظ مسوولیت خویش به معاونین، مدیران و یا مشاورین خود تفویض نماید.
ماده ۹- کمیسیونهای عالی
جهت تصمیم‌‌سازی و تحقق مصوبات شورایعالی، مرکز در زمان تأسیس دارای سه کمیسیون عالی زیر می‌باشد که اعضا و وظایف آنها به تصویب شورایعالی می‌رسد:
۱- کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور
۲- کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور
۳- کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور
ماده ۱۰- پژوهشگاه فضای مجازی:
به منظور تحقق بخشیدن به بخشی از اهداف و وظایف مرکز و همچنین اعمال بخشی از وظایف نظارتی مرکز، پژوهشگاه فضای مجازی به عنوان یک نهاد تابعه مرکز تشکیل می‌گردد. سازمان، شرح وظایف و همچنین انتخاب رئیس پژوهشگاه، با پیشنهاد رئیس مرکز، به تصویب شورایعالی می‌رسد.
ماده ۱۱- بازرس:
معاونت نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری حسابرس و بازرس مرکز می‌باشد. وظیفه حسابرس و بازرس مرکز براساس وظایف ابلاغی نظارت و حسابرسی عبارت است از:
۱- انجام حسابرسی مرکز و تأیید حسابرسی واحدهای تابعه
۲- انجام بازرسی‌های موردی و نوبه‌ای
۳- بررسی ترازنامه و سایر صورت‌های مالی مرکز
۴- تعیین امین مالی و حسابرس ثابت و در صورت نیاز تعیین بازرس
۵ – گزارش کلیه بررسی‌های انجام شده به همراه نظرات کارشناسی به شورایعالی و در موارد تعیین شده به دفتر مقام معظم رهبری ارائه می‌گردد.
۶- حسابرسی و بازرسی می‌تواند در هر موقع هرگونه رسیدگی و بازرسی لازم را انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به مرکز را مطالبه و مورد رسیدگی قرار دهد.
ماده ۱۲- منابع مالی:
۱- اعتبارات مصوب در بودجه کل کشور
۲- درآمدهای اختصاصی
۳- هدایا و کمک‌های نقدی و غیرنقدی دریافتی از اشخاص حقیقی و حقوقی
تبصره – اعتبارات موردنیاز مرکز و طرحهای مصوب شورایعالی در سال اول تأسیس، از طرف ریاست محترم جمهور اختصاص می‌یابد و در سال‌های بعد با همکاری دولت و مجلس در ردیف مجزایی به نام مرکز، در بودجه کل کشور تصویب و تخصیص می‌یابد.
ماده ۱۳- سال مالی:
سال مالی مرکز از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می‌گردد.
تبصره- اولین سال مالی از تاریخ تصویب اساسنامه مرکز شروع و به پایان اسفند ماه همان سال ختم می‌گردد.
ماده ۱۴- سایر الزامات فعالیت مرکز:
در راستای تحقق فرامین مندرج در حکم، کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همه جانبه با مرکز می‌باشند و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات شورای عالی در همه سطوح توسط مرکز صورت می‌پذیرد. تصمیمات مرکز ملی، در چارچوب مصوبات شورایعالی، برای کلیه دستگاههای کشور لازم‌الاجرا بوده و تخطی از آن تخلف محسوب می‌شود.
این اساسنامه مشتمل بر مقدمه، ۱۴ ماده و ۴ تبصره در تاریخ ۱۳۹۱/۴/۳۱ به تصویب شورایعالی فضای مجازی رسید و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجرا می‌باشد.