بخشی از ابهامات حقوق و دستمزد کارگران مربوط به نوع قرارداد نیروی کار است که در نیروهای نیمه وقت و تمام وقت بیشتر خود را نشان می‌دهد. با توجه به ابهامات مختلف مثل سنوات نیروهای نیمه وقت، بیمه کارکنان نیمه وقت و نحوه محاسبه حقوق ماهیانه تصمیم گرفتیم به بررسی کامل این موارد بپردازیم.
کارکنان نیمه وقت (پاره وقت) چه کسانی هستند؟
قانون کار، درباره همه مسائل مرتبط با کارگران و کارفرمایان به صورت کامل صحبت کرده است. تمام فرمول‌های محاسبه حقوق و دستمزد از جمله فرمول محاسبه عیدی، سنوات و کارانه در قانون کار مندرج است. بر اساس ماده ۷ قانون وزارت کار، روابط میان کارگر و کارفرما بر اساس قرارداد تعیین می‌شود.
قرارداد تعیین شده بین کارفرما و کارگر است که نیمه وقت یا تمام وقت بودن یک نیرو را مشخص می‌کند. نیروی تمام وقت نیرویی است که ۴۴ ساعت در هفته و ۱۹۲ ساعت در ماه مشغول به کار است. اما نیروهای نیمه وقت می‌توانند بر اساس توافق خود با کارفرما ساعت کمتری را در هفته و به صورت شناور کار کنند. در حقیقت قانون‌گذار تعریفی از نیروی پاره وقت ارائه نکرده و میزان ساعت کاری حضور نیروهای پاره وقت در یک مجموعه را بر عهده توافق با کارفرما گذاشته است. با این تفاسیر حقوق و مزایای نیروی پاره وقت چطور تعیین می‌شود.
آشنایی با مفهوم «مزد ساعت» و نحوه محاسبه حقوق کارکنان نیمه وقت
محاسبه حقوق کارکنان نیمه وقت نیز بر اساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین می‌شود. معمولا کارفرماها از مزدساعت برای محاسبه میزان حقوق کارکنان نیمه وقت استفاده می‌کنند. این مساله خصوصا در کارگاه‌های تولیدی رایج است. البته مزد ساعت یک قانون کلی نیست. همان‌طور که اشاره شد توافق کارگر و کارفرما تعیین‌کننده همه شرایط کاری از جمله میزان حقوق است.
برای محاسبه مزد ساعتی فرمول مشخصی وجود دارد. بر اساس فرمول مشخص شده وزارت کار، مزد روزانه بر اساس ۷.۳۳ تقسیم می‌شود. ۷.۳۳ (همان کار ساعتی روزانه است) مبلغ بن کارگری و حق مسکن نیز بر عدد ۷.۳۳ تقسیم می‌شود. جمع این اعداد با یکدیگر مزد ثابت کارگر را نشان می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به صفحه حقوق و دستمزد با فرمول‌ها و قوانین مختلف محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان آشنا شوید.
حق بیمه کارکنان پاره وقت به چه صورت است؟
بر اساس قانون کار، هر شخصی که برای کارفرمایی کار می‌کند بایستی بیمه شود. این موضوع درباره همه کارکنان از جمله کارکنان پاره وقت، هم مصداق دارد. البته برخی اوقات شاهد تخلفاتی در این زمینه هستیم. برای مثال کارگر برای اینکه حقوق نقدی بیشتری را دریافت کند به صورت پنهانی با کارفرما توافق می‌کند که بیمه نگیرد. یا از طرف دیگر کارفرما، حق بیمه کارکنان نیمه وقت را پرداخت نمی‌کنند. همه این موارد تخلف از قانون است و مراجع مرتبط می‌توانند به مساله ورود کنند.
با توجه به اینکه پایه حقوق و دریافت نیروهای پاره وقت متفاوت از نیروهای تمام وقت است، بنابراین میزان حق بیمه پرداختی کارفرما نیز متفاوت خواهد بود. حق بیمه بر اساس دریافتی کارکنان (همان توافقی اشاره شده) پرداخت خواهد شد. برای تسلط و آشنایی کامل با حق بیمه کارکنان و نحوه محاسبه حقوق و دستمزد، می‌توانید مقاله آموزش حقوق و دستمزد در وبلاگ سپیدار سیستم مطالعه کنید.
آیا نیروهای پاره وقت می‌توانند مرخصی بگیرند؟
نیروهای پاره وقت بر اساس توافق با کارفرما، می‌توانند از مرخصی استفاده کنند. بهتر است تعداد روزهایی که کارگر می‌تواند از مرخصی استفاده کند، در توافقنامه درج شود. برای مثال کارگر می‌تواند در یک توافق نامه ۳ روز در ماه را مرخصی بگیرد.
کارمندان زن نیمه وقت؛ قانون جالب وزارت کار برای دولتی‌ها
وزارت کار یک قانون جالب درباره کارکنان دولتی نیمه وقت دارد. بر اساس قانون، در صورتی که کارکنان زن شاغل در ادارات دولتی، درخواست تبدیل خود از نیروی تمام وقت به پاره وقت را داشته باشند، سازمان متبوع ملزم به بررسی درخواست‌هاست.
بیشتر ببینید: قانون راجع به خدمت نيمه وقت بانوان
بسته به میزان حقوق دریافتی، پست سازمانی، مزایا و پاداش‌های دریافتی، میزان دریافتی جدید نیروی پاره وقت تعیین می‌شود. با توجه به اینکه حقوق و دستمزد در وزارتخانه‌های متفاوت و سمت‌های سازمانی مختلف متفاوت است، نمی‌توان فرمول واحدی را برای همه ارائه کرد.
پاداش آخر سال؛ کارکنان نیمه وقت را هم شامل می‌شود
یکی دیگر از ابهامات مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان نیمه وقت، بحث عیدی است. برای عیدی نیز قانون‌گذار کارفرما را مکلف به پرداخت عیدی برای همه کارکنان کرده است. کلیه کارفرمایان موظف هستند که ۶۰ روز از آخرین مزد پرداختی کارکنان را در قالب عیدی به آن‌ها پرداخت کنند.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید در مورد نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ و مالیات بر آن بدانید
کارکنانی که کمتر از ۶۰ روز در کارگاهی کار کرده‌اند نیز بایستی بر اساس همان ۶۰ روز و به نسبت کارکرد آن‌ها عیدی را دریافت کنند. بنابراین در اینجا نیز توافقنامه بین کارگر و کارفرما حرف اول را می‌زند.