مستمری سه پنجم حقوق بازنشستگی نیروهای مسلح در تخلفات اداری

مستمری سه پنجم حقوق بازنشستگی نیروهای مسلح در تخلفات اداری

مباحث حقوقی و نکات کاربردی

۱- به موجب بند ۳ ماده واحده قانون راجع باصلاح موادي از قانون استخدام نيروهاي مسلح  مصوب ۰۹/ ۰۸/ ۱۳۴۳ مجلس شوراي ملي، ۴ تبصره به ماده ۱۰۲ قانون استخدام نيروهاي مسلح اضافه شده است که درتبصره ۲ آن آمده است: «‌تبصره ۲ – هرگاه افسران و كارمندان بازنشسته بعلت جرائميكه در زمان قبل از بازنشستگي مرتكب شده‌اند بحبس جنائي مطلقاً و يا به بيش از يكسال حبس تأديبي محكوم گردند از دريافت حقوق بازنشستگي محروم خواهند بود. ‌ليكن از تاريخ قطعيت حكم بعائله تحت تكفل آنان ماهيانه مبلغي معادل مستمري وراث مستمري ‌بگير بازنشستگان متوفي با رعايت مقررات قانون‌استخدام نيروهاي مسلح شاهنشاهي مربوط بمستمري پرداخت خواهد شد.»

۲- همچنین در تبصره ۴ الحاقی به ماده ۱۰۲ آمده است: «تبصره ۴ – افسران و كارمنداني كه در خدمت هستند و لااقل بيست سال سابقه خدمت دارند در صورت محكوميت بمجازاتيكه مستلزم اخراج از‌خدمت باشد از تاريخ قطعيت حكم باعائله تحت تكفل آنان بر طبق مقررات تبصره ۲ اين قانون رفتار خواهد شد. ‌اين قبيل محكومين حق استفاده از مقررات ماده ۱۰۶ قانون استخدام نيروهاي مسلح شاهنشاهي را ندارند مگر آنكه فاقد عائله مستمري‌بگير بوده باشند. ‌»

۳- به موجب ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح ‌مصوب ۲۷/ ۱۲/ ۱۳۴۶  مجلس شورای ملی، تبصره ۴ به این شکل اصلاح شده است:«‌تبصره ۴ – افسران و کارمندانی که با داشتن لااقل بیست سال تمام سابقه خدمت به استناد بند (‌د) ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی از‌خدمت اخراج می‌گردند غیر از کسانی که ترک تابعیت ایران را کرده باشند از تاریخ اخراج با عائله تحت تکفل آنان طبق مقررات تبصره ۲ این ماده رفتار‌خواهد شد. ‌این قبیل اخراج‌شدگان حق استفاده از مقررات ماده ۱۰۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را ندارند مگر آن که فاقد عائله مستمری‌بگیر باشند‌چنانچه افسران وکارمندان موضوع این تبصره در سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی به خدمت مشغول شوند از تاریخ اشتغال به خدمت مستمری‌پرداختی به عائله آنان قطع خواهد شد.»

۴- تبصره ۴ مجددا به موجب ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و تعمیم مقررات پرداخت مستمری به وراث‌افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب ۳۰/ ۰۳/ ۱۳۵۰ مجلس شورای ملی، اصلاح شد که در بخشی از آن مقرر شده است:«‌افسران و کارمندانی که با داشتن حداقل بیست سال تمام سابقه خدمت به استناد بند«‌د» ماده ۱۵ این قانون و یا به موجب مقررات بند ۸ ماده ۱۵ قانون‌تشکیل دادگاه‌های انتظامی قضات ارتش اخراج شده یا می‌شوند از تاریخ اخراج با عائله تحت تکفل آنان برابر مقررات تبصره ۲ این ماده رفتار خواهد‌شد….«

۵- در تاریخ۲۹/ ۰۸/ ۱۳۵۸ شورای انقلاب اسلامی ایران، به موجب ماده واحده لایحه اصلاح عنوان قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق ۳ تبصره به ماده ۱۰۲ قانون و اصلاح تبصره‌ همان ماده ، ضمن اصلاح عنوان «‌قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی» به« قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران» تبصره ۵ را اصلاح وبه تبصره ۷ تغییر داد و تبصره ۵ و ۶ و ۸  را به ماده مذکور‌اضافه کرد. در تبصره ۵ الحاقی جدید آمده است: « تبصره ۵ – پرسنلی که با داشتن حداقل بیست سال تمام سابقه خدمت مستند به احکام صادره از دادگاه انقلاب اسلامی اخراج شده و یا می‌شوند از‌تاریخ اخراج با عائله تحت تکلف آنان با رعایت تبصره ۴ این ماده برابر مقررات تبصره ۲ ماده مزبور رفتار خواهد شد و هر گاه مدت آنان کمتر از بیست‌سال تمام باشد مستمری عائله تحت تکلف در مورد کسانی که پانزده تمام یا بیشتر سابقه خدمت دارند بر مبنای همان سالهای خدمت و درباره سایرین‌به سالهای خدمت با ارفاق پنج سال به شرطی که از پانزده سال بیشتر نشود و حسب مورد وزارت دفاع ملی یا وزارت کشور (‌ژاندارمی، شهربانی)‌پرداخت خواهدشد.»

۶- مجلس شوراي اسلامي در تاریخ ۲۷/ ۱۰/ ۱۳۶۸ به موجب ماده ۱۴ قانون حقوق و مزاياي مستمر، پس‌انداز ثابت، حق بيمه و بيمه درماني مشمولين قانون ارتش، مقرر کرد:«پرسنلی که با داشتن حداقل بیست سال قدمت خدمت اخراج می‌شوند به عائله تحت تکفل آنان وجوهی معادل سه پنجم حقوق مندرج‌در ماده ۱۵۴ قانون ارتش پرداخت می‌گردد.» این ماده ۳ تبصره دارد که موضوع آن مربوط به پرسنلی که قبل از تصویب قانون ارتش از خدمت اخراج شده اند، مرخصی‌های استفاده نشده مازاد بر چهار ماه و کسانی که به موجب احکام قضایی برای آنان مبالغ‌مشخصی تحت عناوین مذکور مقرر گردیده است.

۷- در ماده ۱۷۴ قانون مقررات استخدامي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مصوب ۱۹/ ۰۶/ ۱۳۷۴ و ماده۱۹۰ قانون استخدام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۰/ ۱۲/ ۱۳۸۲، نیز مقررشده است به پرسنلي كه با داشتن حداقل ۲۰ سال قدمت خدمت اخراج مي‌شوند به عائله تحت تكفل آنان وجوهي معادل سه پنجم حقوق پرداخت گردد.

۸- مجلس شوراي اسلامي در تاریخ ۱۸/ ۰۹/ ۱۳۸۸ به موجب قانون اصلاح ماده (۱۴) قانون حقوق و مزاياي مستمر، پس‌ انداز ثابت، حق بيمه و بيمه‌ درماني مشمولين قانون ارتش جمهوري اسلامي ايران مصوب ۱۳۶۸ و ماده (۱۹۰) قانون استخدامي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مصوب ۱۳۸۲ و الحاق ماده (۱۸۷) مكرر به قانون مقررات استخدامي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مصوب ۱۳۷۰ ، مقرر کرده است «به عائله تحت تكفل آن گروه از كاركنان نيروهاي مسلح كه پس از سال ۱۳۶۸ با داشتن حداقل پانزده سال تمام سابقه خدمت بر اساس نظر مراجع‌ قضائي و هيأتهاي مربوط به رسيدگي به تخلفات نيروهاي مسلح اخراج شده‌ اند بر اساس نظر هيأتهاي ياد شده، ماهانه وجوهي معادل سه پنجم حقوق بازنشستگي آنان پرداخت مي‌ شود.»

۹- همچنین در مواد ۲۲ تا ۲۶ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح مصوب ۲۰/ ۰۹/ ۱۳۹۰ فرماندهی معظم کل قوا (موضوع ابلاغیه شماره ۲۲/ ۲۵/ ۲۰۶/ ط مورخ ۰۸/ ۰۷/ ۱۳۹۱ ستاد کل نیروهای مسلح) نیز احکامی راجع پرداخت مستمری سه پنجم پیش بینی شده است.

۱۰- در ماده ۲۲ آیین نامه آمده است«…به عائله تحت تکفل آن گروه ازکارمندان نیروهای مسلح که از تاریخ ۰۱/ ۰۱/ ۱۳۶۸ به بعد با داشتن حداقل پانزده سال تمام سابقه خدمت،به هرنحو وفق قوانین ومقررات اخراج شده اند،براساس نظر هیاتهای مربوط به رسیدگی به تخلفات نیروهای مسلح، ماهانه وجوهی معادل سه پنجم حقوق بازنشستگی آنان پرداخت می شود.تعیین وپرداخت حقوق براین اساس از تاریخ ۰۸/ ۱۱/ ۱۳۸۸ می باشد وبابت سنوات قبل ازآن معوقه ای تعلق نمی گیرد.

۱۱- درتبصره ماده ۲۲ پیش بینی شده است:«مستمری بگیران کارکنان اخراج شده که قبل از ۰۸/ ۱۱/ ۱۳۸۸ به موجب مقررات برای آنها مبالغی مقرر گردیده کما فی السابق از حقوق مذکوربهره مند می باشند.»

۱۲- در ماده ۲۳ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح نیز مقرر شده است:«در صورتی که بر اساس نظر هیئت ها ی رسیدگی به تخلفات کارکنان نیروهای مسلح برای افراد تحت تکفل کارکنان اخراجی برابر ضوابط ماده فوق وجوهی تعیین و پرداخت شود، کسور بازنشستگی مکسوره به فرد اخراج شده باز پرداخت یا به صندوق دیگری انتقال داده نخواهد شد، لکن پس انداز ثابت سهم فرد و دولت مرخصی های استفاده نشده قابل پرداخت می باشد.»

۱۳-در بند «الف» ماده ۲۴ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح ، تعیین عائله تحت تکفل کارکنان اخراجی به عهده هیئت های مربوط به رسیدگی به تخلفات نیروهای مسلح گذاشته شده و در بند «ب» ماده ۲۴ مقرر شده «در صورتی که به تایید حفاظت اطلاعات سازمان های ن.م هر یک از عائله تحت تکفل افراد تحت پوشش، در شمول ترک تابعیت، ارتداد، جاسوسی، پناهندگی سیاسی، عضویت یا وابستگی به گروههای ملحد و محارب و معارض با اسلام و انقلاب اسلامی قرار گیرد سهم وی از سه پنجم مبلغ تعیین شده قطع و بین سایر عائله به نسبت مساوی تقسیم می شود.»

۱۴-دربند بند «ج» ماده ۲۴ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح آمده است:«چنانچه فرد اخراج شده تمام یا بخشی از کسور بازنشستگی خود را دریافت کرده باشد، جهت برخورداری عائله تحت تکفل خود از مقرری مذکور، پرداخت معادل آن به صندوق بازنشستگی ن.م الزامی است چنانچه کسور بازنشستگی خود را به دیگر صندوق ها منتقل کرده و تحت پوشش آن صندوق قرار گرفته باشد،عائله تحت تکفل وی مشمول دریافت وجوه تعیین شده نمی شوند.»

۱۵-درماده ۲۵ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح، تصریح شده است :«به کارکنان مستعفی، اخراج شده و عائله تحت تکفل آنان پاداش پایان خدمت تعلق نمی گیرد و کمک هزینه عائله مندی و اولاد علاوه بر سه پنجم تعیین شده قابل پرداخت نمی باشد.»

۱۶-در ماده ۲۶ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح نیز مقرر شده است:«در صورت بدست آوردن اسناد و مدارک متقن از سوی سازمان های ن.م و یا ادعاهای ذی نفعان مشمول ماده ۲۴ که تاثیرگذار بر مفاد رای هیئت های موضوع ماده مذکور باشد، این هیئت ها مجاز به تصمیم گیری مجدد برای حذف یا برقراری وجوه به تمام یا بعضی از افراد تحت تکفل کارکنان اخراجی می باشند.»

۱۷- مطابق بند«چ» ماده ۵ قانون تشکیل هیأت‌های انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح مصوب ۲۴/ ۱۲/ ۱۳۹۵ مجلس شورای اسلامی،«اظهارنظر در خصوص برقراری وجوه مندرج در ماده(۱۴) قانون حقوق و مزایای مستمر، پس‌انداز ثابت، حق بیمه، بیمه درمانی مشمولان قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و ماده(۱۸۷)مکرر قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران و ماده(۱۹۰) قانون استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) که برای عائله تحت تکفل کارکنان اخراجی حداقل دارای پانزده‌سال خدمت مقرر شده است.» در صلاحیت هیأت‌های انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح است، بنابراین تا قبل از اظهار نظر هیات ها، دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به دعاوی مربوط به مستمری سه پنجم کارکنان اخراجی ویا عائله تحت تکفل آنان را ندارد و درصورت طرح دعوی، به استناد ماده ۴۸ قانون تشکیلات وآیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۲۵/ ۰۳ /۱۳۹۲ می بایست قرار عدم صلاحیت، به صلاحیت هیات انضباطی نیروی مربوطه صادر گردد.

۱۸-در مواد ۶۸ و ۶۹  دستورالعمل اجرایی قانون تشکیل هیأت‌های انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح(موضوع ابلاغیه شماره ۳۶۱۲/ ۳۰۴۱/ ۱۳ مورخ ۱۵/ ۰۶/ ۱۳۹۶ ستادكل نیروهای مسلح) نیز احکام مشابهی در خصوص برقراری وجوهی برای عائله تحت تکفل کارکنان اخراجی بیان شده است.

مستندات مربوط:

قوانین

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۳۶/۰۴/۳۰	ماده ۱۰۲ قانون استخدام نيروهاي مسلح ۳۰/ ۰۴/ ۱۳۳۶ مجلس شوراي ملي
۲	۱۳۴۳/۰۸/۰۹	بند ۴ ماده واحده قانون راجع باصلاح موادي از قانون استخدام نيروهاي مسلح شاهنشاهي مصوب ۰۹/ ۰۸/ ۱۳۴۳ مجلس شوراي ملي
۳	۱۳۴۶/۱۲/۲۷	‌‌ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح ‌مصوب ۲۷/ ۱۲/ ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی
۴	۱۳۵۰/۰۳/۳۰	‌‌ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و تعمیم مقررات پرداخت مستمری به وراث‌ افسران و کارمندان نیروهای مسلح مصوب ۱۳۵۰/۰۳/۳۰ مجلس شورای ملی
۵	۱۳۵۸/۰۸/۲۹	‌‌ماده واحده لایحه اصلاح عنوان قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق ۳ تبصره به ماده ۱۰۲ قانون و اصلاح تبصره‌ همان ماده مصوب ۲۹/ ۰۸/ ۱۳۵۸ شورای انقلاب اسلامی ایران
۶	۱۳۶۸/۱۰/۲۷	ماده ۱۴ قانون حقوق و مزاياي مستمر، پس‌انداز ثابت، حق بيمه و بيمه درماني مشمولين قانون ارتش مصوب ۲۷/ ۱۰/ ۱۳۶۸ مجلس شوراي اسلامي
۷	۱۳۷۴/۰۶/۱۹	ماده ۱۷۴ قانون مقررات استخدامي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مصوب ۱۹/ ۰۶/ ۱۳۷۴ مجلس شوراي اسلامي
۸	۱۳۸۲/۱۲/۲۰	ماده ۱۹۰ قانون استخدام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۰/ ۱۲/ ۱۳۸۲ مجلس شوراي اسلامي
۹	۱۳۸۸/۰۹/۱۸	قانون اصلاح ماده (۱۴) قانون حقوق و مزاياي مستمر، پس‌ انداز ثابت، حق بيمه و بيمه‌ درماني مشمولين قانون ارتش جمهوري اسلامي ايران مصوب ۱۳۶۸ و ماده (۱۹۰) قانون استخدامي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مصوب ۱۳۸۲ و الحاق ماده (۱۸۷) مكرر به قانون مقررات استخدامي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مصوب ۱۳۷۰ مصوب ۱۸/ ۰۹/ ۱۳۸۸ مجلس شوراي اسلامي
۱۰	۱۳۹۵/۱۲/۲۴	بند«چ» ماده ۵ قانون تشکیل هیأت‌های انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۲۴ مجلس شورای اسلامی

مقررات

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۹۱/۰۷/۰۸	مواد ۲۲ تا ۲۶ آیین نامه تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ابلاغیه شماره ۲۲/ ۲۵/ ۲۰۶/ ط مورخ ۰۸/ ۰۷/ ۱۳۹۱ ستاد کل نیروهای مسلح)
۲	۱۳۹۶/۰۶/۱۵	مواد ۶۸ و ۶۹ دستورالعمل اجرایی قانون تشکیل هیأت‌های انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح(موضوع ابلاغیه شماره ۳۶۱۲/ ۳۰۴۱/ ۱۳ مورخ ۱۵/ ۰۶/ ۱۳۹۶ ستادكل نیروهای مسلح)