آیین نامه اجرایی قانون بیمه عمر و حوادث پرسنل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابعه یا وابسته به آنها (تصویبنامه شماره ۵۹۸۹۷/ت۲۱۴۷۵هـ مورخ ۲۸/۱۲/۱۳۷۹ هیئت وزیران)
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح – وزارت کشور
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۹.۱۲.۲۷ بنا به پیشنهاد شماره ۱۶۲.۱۰۸.۰۳.۸۱۶ مورخ ۱۳۷۸.۳.۲۹ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و‌به استناد ماده (۶) قانون بیمه عمر و حوادث پرسنل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابعه یا وابسته به آنها -مصوب ۱۳۷۶-، آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه عمر و حوادث پرسنل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابعه یا وابسته به آنها
فصل اول -کلیات و تعاریف
ماده ۱ – در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف – قانون : قانون بیمه عمر و حوادث پرسنل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای تابعه یا وابسته به آنها مصوب۱۳۷۶.
ب – قانون ارتش : قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۶.
پ – قانون سپاه : قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب ۱۳۷۰.
ت – قانون نیروی انتظامی : قانون مقررات استخدامی نیروی انتظامی جمهـوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۴.
ث – ستاد کل : ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران.
ج – وزارت : وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
چ – سازمانهای تابع و وابسته: سازمانهای تابع و وابسته به نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح .
ح- صندوق بیمه: صندوق بیمه عمر و حوادث.
خ – پرسنل : کادر ثابت، پیمانی، رسمی و وظیفه شاغل در نیروهای مسلح .
د ـ ارتش : ارتش جمهوری اسلامی ایران.
ذ ـ سپاه: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران.
ر ـ ناجا : نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
ز ـ صندوقهای بیمه در نیروهای مسلح: صندوق بیمه مشمولان قانون ارتش، صندوق بیمه مشمولان قانون سپاه، صندوق بیمه مشمولان قانون نیروی‌انتظامی که به ترتیب در سازمانهای بازنشستگی ارتش، سپاه و ناجا تشکیل می‌شوند.
ماده ۲ ـ وزارت و ستاد کل دارای صندوق جداگانه نیستند و پرسنل آنها حسب مورد تحت پوشش صندوق بیمه ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی ایران و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران قرار خواهند گرفت.
فصل دوم – درآمدها و منابع
ماده ۳ – درآمد صندوقهای سه گانه به شرح زیر است :
الف ـ دو درصد(۲%) حقوق و مزایای شغل پرسنل سهم دولت ؛
ب ـ یک در صد (۱%) حقوق و مزایای شغل سهم پرسنل ؛
پ- موجودی حساب صندوقهای قبلی بیمه که به صندوقهای موضوع این آیین‌نامه حسب مورد منتقل گردند؛
ت ـ وجوه حاصل شده از قراردادهای موضوع مواد (۳) و (۵) قانون ؛
ث ـ وجوه حاصل شده از اعتبارات واگذاری در زمان جنگ و بحران موضوع ماده (۴) قانون؛
ج ـ وجوه حاصل شده از انواع سپرده اعم از کوتاه مدت و بلند مدت نزد بانکها؛
چ ـ سایر کمکها و عوایدی که به موجب قوانین و مقررات مربوط پیش بینی می‌شود و صندوق اجازه دریافت آن را داشته باشد .
تبصره- دستگاه‌هایی که خارج از نیروهای مسلح از خدمات پرسنل استفاده و حقوق آنان را پرداخت نمایند، موظفند هر ماهه حق بیمه سهم پرسنل را‌محاسبه و به حساب صندوق مربوط واریز نمایند.
فصل سوم – هزینه‌ها
ماده ۴- میزان سرمایه قابل پرداخت به وراث پرسنل بیمه شده به شرح زیر است:
الف- در صورتی که بیمه شدگان به شهادت برسند، معادل (۶) برابر وجوهی که به عنوان سهم دولت و سهم فرد در مدت (۳۰) سال خدمت همان‌درجه ای که شهید شده اند، باید به صندوق بیمه داده می‌شد، به وراث آنان پرداخت می‌شود.
ب- در صورتی که بیمه شدگان به علل قیود خدمتی فوت نمایند، معادل (۵) برابر وجوهی که به عنوان سهم دولت و سهم فرد در مدت (۳۰) سال‌خدمت همان درجه ای که فوت شده‌اند، باید به صندوق بیمه داده می‌شد، به وراث قانونی ذی نفع آنان پرداخت می‌شود.
پ- در صورتی که بیمه شدگان به هر دلیل فوت نمایند، معادل (۴) برابر وجوهی که به عنوان سهم دولت و سهم فرد در مدت (۳۰) سال خدمت همان‌درجه ای که فوت شده اند، باید به صندوق بیمه داده می‌شد، به وراث قانونی یا ذی نفع آنان پرداخت می‌شود.
تبصره ۱- صندوقهای بیمه می‌توانند از محل حق بیمه دریافتی از پرسنل اقدام به انعقاد قرارداد بیمه عمر و حوادث با سایر شرکتهای بیمه نمایند.سرمایه قابل پرداخت به وراث یا ذی نفع پس از کسر حق بیمه مذکور بر اساس بندهای (الف)، (ب) و (پ) این ماده است.
تبصره ۲- پرسنل وظیفه و بسیجیان ویژه به میزان حقوق افسران و درجه داران هم درجه خود از مزایای صندوق استفاده می‌نمایند.
ماده ۵- در صـورت نقص عضو یا از کـار افتادگی کلی و جزئی، به مشمولان این آیین‌نامه و قانون – جانباز یا معلول حین خدمت – به شرح زیر غرامت‌پرداخت می‌شود:
الف- نابینایی کامل از دو چشم : (۱۰۰%)
ب- قطع یا از کارافتادگی دائم دو دست، حداقل از مچ : (۱۰۰%)
پ- قطع یا از کارافتادگی دائم دو پا، حداقل از مچ : (۱۰۰%)
ت- قطع یا از کارافتادگی دائم یک دست و یک پا، حداقل از مچ : (۱۰۰%)
ث- سرطانهای ناشی از خدمت، اختلالات روانی و ضایعه‌های مغزی و نخاعی غیر قابل علاج ناشی از حادثه به نحوی که طبق نظر پزشک متخصص‌موجب محرومیت از کار و اشتغال گردد: (۱۰۰%)
ج – قطع یا از کارافتادگی دست از بازو : (۸۰%)
چ – قطع یا از کارافتادگی دست از ساعد : (۷۰%)
ح – قطع یا از کارافتادگی دست از مچ : (۶۰%)
خ – قطع یا از کارافتادگی کامل انگشتان هر دست:
– شصت:(۳۶%)
بند اول شصت:(۲۴%)
– سبابه: (۲۵%)
– بند اول سبابه:(۱۲%)
– بند دوم سبابه:(۸%)
– هر یک از دو انگشت میانه: (۱۵%)
– انگشت کوچک:(۱۰%)
در هر حال حداکثر تعهد صندوق بابت مجموع نقص عضو انگشتان هر دست از (۵۰%) مبلغ بیمه شده تجاوز نخواهد کرد.
د – قطع یا از کار افتادگی یک ران از مفصل : (۸۵%)
ذ – قطع یا از کارافتادگی یک ساق پا : (۸۰%)
ر – قطع یا از کارافتادگی مچ پا : (۵۰%)
ز – قطع یا از کارافتادگی انگشتان هر پا :
– شصت پا : (۲۰%)
– هر یک از انگشتان پا : (۵%)
ژ – نابینا شدن چشم : (۵۰%)
در صورتی که بیمه شده قبل از حادثه از بینایی کامل یک چشم محروم بوده باشد، درجه نقص عضو نابیناشدن چشم دیگر، (۷۰%) خواهد بود .
س – از دست دادن شنوایی یک گوش : (۲۵%)
در صورتی که بیمه شده قبل از حادثه از شنوایی کامل یک گوش محروم بوده باشد، درجه نقص عضو ناشنوا شدن گوش دیگر، ( ۴۵%) خواهد بود.
ش – از دست دادن لاله گوش : (۱۰%)
غرامت نقص عضو سایر اعضای سر و صورت از (۲۵% ) مبلغ بیمه شده تجاوز نخواهد کرد.
ص – از دست دادن حس بویایی :(۵%)
ض – از دست دادن حس چشایی :(۵%)
ط – قطع یا ازکارافتادگی زبان :(۳۰%)
ظ – از کار افتادگی حنجره :(۳۰%)
ع – مجموعه غرامت دندانها حداکثر:(۵%)
غ – تخلیه کامل یکی از اندامهای داخلی بدن : (۸۰%)
ف – تخلیه یا قطع قسمتی از احشای داخلی: (۵۰%)
ق – ضایعه پوستی بالای شصت در صد: (۱۰۰%)
ک – ضایعه پوستی بین سی درصد تا شصت درصد: (۵۰%)
گ – ضایعه پوستی بین ده درصد تا سی درصد: (۲۵%)
ل – عوارض و ناراحتیهای اسکلتی و ستون فقرات، ده درصد تا پنجاه درصد، حسب نظر کمیسیون پزشکی
تبصره ۱ – درجه نقص عضو و از کارافتادگی اعضایی از بدن که در بندهای (الف) تا (ل) پیش بینی نشده است به وسیله کمیسیون عالی پزشکی ارتش،سپاه و ناجا حسب مورد تعیین می‌شود.
تبصره ۲ – در صورتی که حادثـه واحـد منجـر به نقـص عضو یا از کارافتادگی چند عضو شخص بیمه شده شود، درجه نقص عضو یا از کارافتادگی‌معادل حاصل جمع نقص و از کارافتادگی آن اعضا خواهد بود، ولی غرامتی که به این ترتیب پرداخت می‌شود، هیچگاه از صد درصد (۱۰۰%) مبلغ‌غرامت تجاوز نخواهد کرد.
تبصره ۳ – هرگاه بیمه شده قبل از شروع بیمه نسبت به عضوی از بدن دچار نقص عضو یا از کارافتادگی دائم باشد، صندوق در مورد عضو از کارافتاده‌تعهدی ندارد، ولی نسبت به اعضای سالم بدن با توجه به درصد نقص عضو موضوع این ماده متعهد خواهد بود.
تبصره ۴ – چنانچه بیمه شده قبل از شروع بیمه در مورد عضو یا اعضایی از بدن دارای درصدی از نقص عضو یا ازکارافتادگی باشد، صندوق نسبت به ما‌به التفاوت نقص عضو آن اعضا متعهد خواهدبود.
تبصره ۵ – در صورتی که بیمه شده در نتیجه حادثه مشمول بیمه، تمام یا قسمتی از غرامت نقص عضو خود را دریافت کرده باشد، تعهد بیمه گر برای‌غرامت فوت و همچنین ما به التفاوت غرامت نقص عضو یا آنچه قبلا” پرداخت شده است، تا پایان مدت بیمه به اعتبار خود باقی خواهد بود.
تبصره ۶ – در صورتی که بیمه شده به علت حادثه ای که قبلا” بابت آن غرامت نقص عضو و یا از کارافتادگی دائم دریافت کرده است، ظرف یک سال از‌تاریخ حادثه فوت شود، غرامت فوت وی پس از کسر مبلغ پرداختی بابت نقص عضو و یا از کارافتادگی دائم به ذی‌نفع پرداخت می‌شود.
تبصره ۷ – مبلغ غرامت از کارافتادگی و نقص عضو هر یک از حالتهای جانبازی، معلول حین خدمت و معلول عادی به ترتیب به نسبت درصد آن از‌غرامت بیمه شهید، متوفای حین خدمت و متوفای عادی است.
ماده ۶ – تشخیص شهادت و فوت به سبب انجام وظیفه و جانبازی و معلول حین انجام وظیفه، حسب مورد به عهده مراجع پیش بینی شده در قوانین‌ارتش، سپاه و نیروی انتظامی می‌باشد.
ماده ۷ – آن دسته از مشمولان این آیین‌نامه که بیمار صعب العلاج تشخیص داده شوند، با هزینه صندوق بیمه مربوط مداوا خواهند شد ودر صورتی که‌طبق نظر شورای عالی پزشکی اعزام به خارج، نیاز به مداوا در خارج از کشور داشته باشند، برای معالجه با هزینه صندوق بیمه مربوط به خارج از کشور‌اعزام می‌شوند.
تبصره – تعیین میزان هزینه‌های موضوع این ماده مطابق دستورالعملی است که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با هماهنگی وزارت‌کشور در مورد ناجا ابلاغ می‌شود.
ماده ۸ – بیماران صعب العلاج نیـروهای مسلـح که بـرای معـالجه به خارج از کشور اعزام می‌گردند، پس از رسیدن به محل بلا فاصله باید خود را به‌وابستگان نظامی یا نمایندگان سیاسی معرفی نمایند و نمایندگان سیاسی و وابستگان نظامی موظفند نسبت به بستری نمودن و معالجه آنان اقدام نمایند.
ماده ۹- پرسنلی که در اثر سوانح خدمتی دچار نقص عضو مذکور در ماده (۵) شوند، در صورت بستری شدن در بیمارستان به نسبت درصد نقص عضو،حداکثر تا سقف دو ماه حقوق و مزایای شغل و فوق العاده خاص از صندوق بیمه به آنان پرداخت خواهد شد . افراد و درجه داران وظیفه و بسیجیان‌ویژه به میزان حقوق افراد و درجه داران هم درجه خود استفاده خواهند نمود.
ماده ۱۰- در موارد زیر به پرسنل و وراث قانونی آنان غرامت حوادث پرداخت نخواهد شد:
الف – ارتکاب بیمه شده به جرایم و یا مشارکت در آن که موجب نقص عضو و یا از کارافتادگی وی شود.
ب – هر گونه صدمه بدنی منجر به نقص عضو و یا از کارافتادگی که به تشخیص کار گروههای (کمیته‌های) مربوط در قوانین ارتش، سپاه و نیروی‌انتظامی، بیمه شده به طور عمدی مباشر یا مسبب آن باشد.
پ – استعمال یا مصرف هر گونه مواد مخدر یا مسکرات بدون تجویز پزشک که منجر به نقص عضو و یا از کارافتادگی گردد.
ماده ۱۱- صندوقهای بیمه نیروهای مسلح می‌توانند در مورد پرسنل، خانواده و افراد تحت تکفل آنان که شاغل در سازمانهای مشمول قانون می‌باشند،بنا به ضرورت انواع بیمه‌های متداول را در قبال دریافت حق بیمه مربوط در صورت تمایل پرسنل برقرار نمایند.
ماده ۱۲- صندوقهای بیمه می‌توانند برای وصول به هدفهای خود با اطمینان از اجرای تعهدات مندرج در این آیین‌نامه به منظور تقویت بنیه مالی‌صندوق بیمه، حداکثر (۵۰%) حق بیمه دریافتی را حسب مورد با موافقت وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا وزیر کشور در شرکتها و سازمانهایی‌که در امور تولیدی، بازرگانی و خدماتی فعالیت دارند، سرمایه گذاری و مشارکت نمایند.
حسن حبیبی- معاون اول رییس جمهور