آیین‌نامه اجرایی بندهای (الف) و (ی) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور (مصوبه شماره۶۲۹۰/ت۵۰۴۱۵هـ مورخ ۲۸/۱/۱۳۹۳ هيأت وزيران)
وزارت نفت- وزارت امور اقتصادی و دارایی- معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور
هیأت وزیران در جلسه ۱۷/۱/۱۳۹۳ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های نفت و امور اقتصادی و دارایی و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور و به استناد بندهای (الف) و (ی) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بندهای یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی بندهای (الف) و (ی) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور
ماده ۱- اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح زیر به کار می‌روند:
الف- قانون: قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور
ب- قانون برنامه: قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۸۹-
ج- شرکت: شرکت ملی نفت ایران
د- شرکت پالایش و پخش: شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران
هـ- خزانه: خزانه‌داری کل کشور
و- معاونت: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور
ز- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
ح- نفت: نفت خام و میعانات گازی
ماده ۲- به منظور اعمال حق مالکیت و حاکمیت بر منابع نفت و گاز کشور و به منظور تعیین رابطه مالی و نحوه تسویه حساب بین دولت (خزانه) و شرکت، معادل چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) از صددرصد ارزش نفت تولیدی، موضوع اجزاء (۲) و (۳) بند «الف» تبصره (۲) قانون، به عنوان سهم شرکت بابت کلیه مصارف سرمایه‌ای و هزینه‌ای شرکت از جمله بازپرداخت بدهی و تعهدات، شامل تعهدات سرمایه‌ای و بیع متقابل و جبران خسارات زیست محیطی و آلودگی‌های ناشی از فعالیتهای نفتی و هزینه‌های صادرات با احتساب هزینه‌های حمل و بیمه (سیف) تعیین می‌شود، که از پرداخت مالیات و تقسیم سود سهام دولت معاف است. شرکت مکلف است معادل هشتاد و پنج و نیم درصد (۵/۸۵%) از صددرصد بقیه ارزش مواد مذکور را به حساب بستانکار دولت نزد خزانه منظور و به شرح مفاد این آیین‌نامه با دولت (خزانه) تسویه حساب نماید. شرکت می‌تواند از محل سهم خود، قراردادهای لازم را با شرکتهای عملیاتی تولید نفت و گاز براساس قیمت تمام شده و در چهارچوب بودجه عملیاتی منعقد نماید.
ماده ۳- قیمت نفت صادراتی از مبادی اولیه، قیمت معاملاتی یک بشکه نفت صادراتی از مبادی اولیه در هر محموله است. قیمت پایه نفت عرضه شده در بورس در هر ماه معادل متوسط قیمت صادراتی نفت از مبادی اولیه در ماه شمسی قبل می‌باشد. قیمت نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی و مجتمع‌های پتروشیمی اعم از دولتی و خصوصی نود و پنج درصد (۹۵%) متوسط بهای محموله‌های صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی است.
تبصره- مبنای محاسبه سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت از میعانات گازی تحویلی به مجتمع‌های پتروشیمی براساس خالص مطالبات آن شرکت از پتروشیمی‌ها معادل نود و پنج درصد (۹۵%) ارزش میعانات گازی تحویلی به هر واحد پتروشیمی با کسر ارزش فوب (F.O.B) محصولات دریافتی از آنها برای تحویل به شرکت پالایش و پخش خواهد بود.
ماده ۴- در سال ۱۳۹۳ برای تسویه حساب بین دولت و شرکت پالایش و پخش، قیمت هر بشک-ه نفت تحویلی به پالایشگاه های داخلی برابر با رقمی خواهد بود که به پیشنهاد کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت و امور اقتصادی و دارایی و معاونت به تصویب هیأت وزیران می‌رسد و اجازه داده می‌شود که مابه‌التفاوت این رقم با قیمت مذکور در ماده (۳) این آیین‌نامه به صورت حسابداری در دفاتر خزانه ثبت و همچنین رقم مذکور در حساب بستانکار دولت (خزانه) در دفاتر شرکت پالایش و پخش نیز ثبت شده و طبق مفاد این آیین‌نامه با خزانه تسویه حساب می‌شود. در مورد فرآورده‌های نفتی تحویلی از پتروشیمی‌ها به شرکت پالایش و پخش ابتدا باید برمبنای ارزش آنها بشکه نفت معادل آنها محاسبه و سپس به ازای هر بشکه نفت معادل رقم مذکور در ماده (۴) به حساب خزانه واریز شود.
تبصره- مبنای محاسبه سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت از هر بشکه نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی قیمت تعیین شده به ترتیب مقرر در این ماده خواهد بود. همچنین مبنای محاسبه سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت از نفت معادل ارزش فرآورده‌های پتروشیمی تحویلی به شرکت پالایش و پخش به ترتیب مقرر در این ماده خواهد بود. تعیین معادل ارزشی فرآورده‌های پتروشیمی تحویلی به شرکت پالایش و پخش به معادل بشکه نفت توسط وزارت نفت صورت خواهد گرفت.
ماده ۵- وزارت نفت در ابتدای هر ماه قیمت متوسط هر بشکه نفت تحویلی در ماه پیش از آن را به هر یک از پالایشگاههای داخلی با عنایت به کیفیت نفت تحویلی به آن پالایشگاه برمبنای ماده (۳) این آیین‌نامه محاسبه و برای اعمال حساب با پالایشگاهها با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش ابلاغ می‌کند. به همین ترتیب وزارت نفت مکلف است در ابتدای هر ماه قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی دریافتی توسط شرکت پالایش و پخش از هر پالایشگاه را متناسب با کیفیت این فرآورده‌ها محاسبه و با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش جهت محاسبه و تسویه حساب با هر پالایشگاه ابلاغ کند. همچنین وزارت نفت مکلف است به روال مقرر در این ماده، قیمت نفت تحویلی به پتروشیمی‌های داخلی و نیز بهای فرآورده‌های نفتی دریافتی از آنها برای تحویل به شرکت پالایش و پخش را متناسب با کیفیت آنها تعیین و برای اقدام به شرکت ابلاغ کند.
شرکت و شرکت ملی پالایش و پخش حسب مورد مکلفند بر پایه قیمتهای ابلاغی وزارت نفت برای قیمت نفت و نیز فرآورده‌های نفتی یادشده، برای ماه قبل صورت حساب موقت را برای پالایشگاهها و پتروشیمی‌ها حسب مورد صادر نمایند و در ابتدای هر ماه با دریافت قیمتهای آن ماه از وزارت نفت صورت حساب قطعی را برای هر پالایش-گاه و پتروشیمی حسب مورد صادر نمایند.
تبصره- قیمت فرآورده‌های نفتی موضوع این ماده براساس میانگین وزنی قیمتهای وارداتی یا صادراتی هم کیفیت حسب مورد و در صورت نبودن قیمت وارداتی یا صادراتی، متوسط ماهانه قیمتهای صادراتی خلیج فارس هم کیفیت در آن ماه خواهد بود.
ماده ۶- مبالغ چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) سهم شرکت بابت نفت تحویلی به شرکت پالایش و پخش و خوراک معادل موضوع تبصره ذیل ماده (۴) و همچنین سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت موضوع تبصره ماده (۳) به ترتیبی که با خزانه توافق می‌شود مستقیماً و متناسب با وصولی‌ها به حسابهای شرکت نزد خزانه واریز می‌شود.
ماده ۷- شرکت پالایش و پخش در سال ۱۳۹۳ بابت تضمین عواید نقدی حاصل از فروش نفت به پالایشگاهها با احتساب فرآورده‌های دریافتی، اعتبارات اسنادی داخلی/ خارجی به صورت گردشی ماهانه اخذ خواهد نمود و همچنین شرکت بابت عواید حاصل از فروش نفت به واحدهای پتروشیمی داخلی به همین روال و با قیمت مذکور در ماده (۳) این آیین‌نامه اقدام می‌نماید. پالایشگاهها و پتروشیمی‌ها مکلفند تمامی وجوه صورت حسابهای موقت را که حداکثر در مقاطع ده روزه توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش حسب مورد برعهده آنان صادر می‌شود در مهلت مقرر تعیین شده به حساب این شرکتها واریز نمایند. در صورتی که هر یک از پالایشگاهها و یا واحدهای پتروشیمی نسبت به صورت حسابهای صادره توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش در خصوص ارزش نفت تحویلی به آنها و یا ارزش فرآورده‌های دریافتی از آنها شکایت داشته باشند، می‌توانند این شکایت را به وزارت نفت تسلیم نمایند. این شکایت با فوریت در هیأتی سه نفره متشکل از وزارت نفت (رئیس هیأت)، نمایندگان معاونت و خزانه و عنداللزوم با حضور نماینده واحد شاکی نماینده شرکت و یا شرکت پالایش و پخش (بدون حق رأی) حسب مورد رسیدگی و در خصوص آن تصمیم‌گیری خواهد شد. وجود اختلاف نظر و نیز رسیدگی به شکایتها در مورد صورت حسابها به هیچ وجه مانع از پرداخت صورت حسابها نخواهد بود.
ماده ۸- شرکت مکلف است کلیه دریافتی‌های حاصل از صادرات نفت اعم از صادرات سال جاری و سالهای قبل را به هر صورت، پس از کسر بازپرداختهای بیع متقابل به عنوان علی‌الحساب پرداختهای موضوع بند (الف) تبصره (۲) قانون و تسویه بندهای متناظر در قوانین بودجه سالهای قبل بلافاصله از طریق حسابهای موردنظر و مورد تأیید بانک مرکزی به حسابهای مربوط در خزانه واریز نماید. بانک مرکزی مکلف است از وجوه حاصله هر ماهه به طور متناسب، چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) سهم شرکت با احتساب بازپرداختهای بیع متقابل، بیست و نه درصد (۲۹%) سهم صندوق توسعه ملی و دو درصد (۲%) بازپرداخت برداشت از این صندوق بابت سهم عیدانه سال ۱۳۹۱ و سهم درآمد عمومی دولت موضوع ردیفهای درآمدی (۲۱۰۱۰۱) و (۲۱۰۱۰۹) جدول شماره (۵) قانون را، با فروش مبالغ ارزی به نرخ مورد تأیید بانک مرکزی موضوع بند (ج) ماده (۸۱) قانون برنامه به حساب مربوط نزد خزانه واریز نماید. بانک مرکزی مکلف است سهم شرکت را به حسابهای آن شرکت مورد تأیید خزانه در داخل و مورد تأیید آن بانک در خارج از کشور برای پرداخت به پیمانکاران، سازندگان و عرضه‌کنندگان مواد و تجهیزات مربوط به طرف قرارداد و هزینه‌های جاری ارزی شرکت واریز و برای قراردادهای تسهیلات مالی خارجی توثیق نماید. در راستای اجرای قسمت اخیر جزء (۱) بند (ح) ماده (۸۴) قانون برنامه، بانک مرکزی موظف است بیست و نه درصد (۲۹%) ارزش صادرات گاز طبیعی را پس از کسر ارزش گاز طبیعی وارداتی به حساب صندوق توسعه ملی واریز نماید. مبلغ واریزی از ماه یازدهم سال، محاسبه و تسویه می‌شود.
تبصره- شرکت موظف است پس از دریافت سهم خود، حساب دولت (خزانه) را در دفاتر قانونی شرکت بستانکار نماید.
ماده ۹- شرکت پالایش و پخش و شرکتهای پالایش نفت داخلی و شرکتهای پتروشیمی موظفند در پایان هر ماه بهای خوراک نفت دریافتی خود و همچنین خوراک معادل فرآورده‌های شرکتهای پتروشیمی تحویلی به شرکت پالایش و پخش را به قیمت مذکور در ماده (۴) این آیین‌نامه محاسبه و به خزانه واریز نمایند.
ماده ۱۰- شرکت پالایش و پخش مکلف است وجوه مربوط به سهم دولت از بهای خوراک پالایشگاهها و پتروشیمی‌ها را وصول و ماهانه به خزانه واریز نماید. در صورت عدم واریز، در پایان هر ماه خزانه مبالغ مربوط به ماه قبل را از حسابهای این شرکت، به صورت علی‌الحساب برداشت می‌کند. در صورت عدم واریز بهای فرآورده‌های نفتی و خوراک پالایشگاهها و پتروشیمی‌ها به حساب خزانه، وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است با اعلام وزارت نفت رأساً نسبت به برداشت از حساب شرکتهای بدهکار و واریز آن به حساب خزانه اقدام نماید. این حکم در خصوص بهای خوراک پالایشگاهها و واحدهای پتروشیمی که بابت بهای خوراک مصرفی سنوات گذشته بدهکار هستند، نیز نافذ می‌باشد.
ماده ۱۱- پالایشگاههایی که نفت را به نسبت سهم صادرات فرآورده‌های خود به قیمت مذکور در قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، نود و پنج درصد (۹۵%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) خلیج‌فارس خریداری و بهای آن را به صورت ارز و از طریق بانک مرکزی به حسابهای مورد تأیید خزانه واریز می‌کنند مشمول مفاد جزء (۱) بند «ح» ماده (۸۴) قانون برنامه نمی‌باشند، همچنین هرگاه بنا به الزام وزارت نفت، شرکت پالایش و پخش پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را از پالایشگاهها به قیمت ارزی محاسبه و از آنها تحویل بگیرد، در صورتی که پالایشگاهها فرآورده‌های تولیدی خود را به هر ترتیب صادر و ارز حاصل را از طریق بانک مرکزی به حسابهای مورد تأیید خزانه واریز کنند، در این صورت مشمول مفاد جزء (۱) بند «ح» ماده (۸۴) قانون برنامه نمی‌باشند.
ماده ۱۲- مابه‌التفاوت قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی شامل فرآورده‌های نفتی و مواد افزودنی تحویلی از سوی شرکتهای پتروشیمی به شرکت پالایش و پخش فروخته شده به مصرف‌کنندگان داخلی، با قیمت صادراتی یا وارداتی این فرآورده‌ها حسب مورد، به علاوه هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌ها و نفت خام معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده در دفاتر شرکتهای پالایش نفت به حساب بدهکار شرکت پالایش و پخش ثبت می‌گردد و از آن طریق در بدهکار حساب دولت (خزانه) نیز ثبت می‌شود.
معادل این رقم در خزانه به حساب بستانکار وزارت نفت از طریق شرکت یادشده، منظور و عملکرد مالی این ماده به صورت مستقل توسط شرکت مذکور در مقاطع زمانی سه ماهه از پایان تیر ماه پس از گزارش سازمان حسابرسی با تأیید کارگروه موضوع بند (الف) تبصره (۲) قانون به صورت علی‌الحساب با خزانه تسویه می‌گردد و تسویه حساب نهایی فیزیکی و مالی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد انجام می‌شود و در هر حال مبنای تسویه حساب نهایی بین دولت (خزانه) با شرکت پالایش و پخش مفاد ماده (۴) این آیین‌نامه خواهد بود. همچنین شرکت هر سه ماه یکبار گزارش میزان و ارزش نفت تولیدی، صادراتی و تحویلی به پالایشگاهها و پتروشیمی‌های داخلی را پس از تأیید سازمان حسابرسی جهت تأیید و تسویه حساب به کارگروه مذکور ارایه می‌نماید. دبیرخانه این کارگروه در وزارت نفت خواهد بود.
ماده ۱۳- مرجع تعیین کمیت و کیفیت نفت تحویلی به پالایشگاهها و پتروشیمی‌ها و فرآورده‌های نفتی دریافتی از پالایشگاهها و پتروشیمی‌ها وزارت نفت خواهد بود.
ماده ۱۴- شرکت در مقاطع ماهانه سهم دولت از ارزش نفت و فرآورده‌های دریافتی از پتروشیمی‌ها، فروخته شده به شرکتهای پالایش و پخش/پالایش نفت را در دفاتر خود به حساب بدهکار دولت (خزانه) منظور و به شرکتهای یادشده منتقل می‌نماید. شرکتهای مذکور موظفند حسب اعلام شرکت به شرح فوق حساب دولت (خزانه) را در دفاتر خود بستانکار نماید. شرکت پالایش و پخش موظف است از طرف شرکتهای پالایش نفت نسبت به تسویه حساب با خزانه اقدام نماید.
ماده ۱۵- بازپرداخت تعهدات سرمایه‌ای شرکتهای دولتی تابعه وزارت نفت از جمله طرحهای بیع متقابل که به موجب قوانین مربوط، قبل و بعد از اجرای قانون ایجادشده و یا می‌شوند و همچنین هزینه‌های صدور و فروش نفت با احتساب هزینه‌های حمل و بیمه (سیف) به عهده شرکتهای یادشده می‌باشد. بازپرداخت تعهدات قراردادهای بیع متقابل از محل سرجمع چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) سهم شرکت از ارزش نفت تولیدی صورت خواهد گرفت.
ماده ۱۶- در راستای اجرای بودجه عملیاتی شرکتهای دولتی تابعه وزارت نفت مکلفند موافقتنامه‌های طرحهای سرمایه‌ای از محل سهم خود را از درصدهای پیش‌گفته و سایر منابع، با معاونت مبادله و گزارش عملکرد تولید نفت و گاز را به تفکیک هر میدان در مقاطع سه ماهه به وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاونت ارایه نماید.
ماده ۱۷- هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌ها و نفت معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات، عوارض تکلیفی، عوارض آلایندگی و مالیات بر ارزش افزوده (موضوع ماده (۱۶) قانون مالیات بر ارزش افزوده و بند (۲) تبصره آن و بندهای (الف)، (ج) و (د) ماده (۳۸) قانون مالیات بر ارزش افزوده) برای فرآورده‌های نفتی و واحدهای مربوط (حسب مورد) به شرح جداولی خواهد بود که به تأیید کارگروه موضوع بند (الف) تبصره (۲) قانون خواهد رسید. نحوه وصول مالیات و انواع عوارض تکلیفی با رعایت بند (ز) تبصره (۲) قانون خواهد بود.
ماده ۱۸- رعایت این آیین‌نامه تا تسویه حساب فی‌مابین دولت با شرکت و شرکت پالایش و پخش با رعایت اجزاء (الف)، (ب)، (ج)، (د)، (ه-)، (و)، (ز)، (ح)، (ط)، (ی) و (ک) تبصره (۲) قانون مربوط به حسابهای سال ۱۳۹۳، که تسویه حساب نهایی تا حداکثر پایان تیرماه سال ۱۳۹۴ انجام می‌گیرد، الزامی است.
ماده ۱۹- وزارت نفت با رعایت این آیین‌نامه مکلف است به نمایندگی از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به انعقاد قرارداد با شرکت اقدام نموده و با مراعات بند (ی) تبصره (۲) قانون آن را به تصویب هیأت وزیران برساند.
معاون اول رئیس‌جمهور- اسحاق جهانگیری