آیین‌نامه اجرایی بند (۲۱) قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور (تصويبنامه شماره ۱۲۰۸۹۵/ت۴۹۵۵۵هـ مورخ ۳۰/۶/۱۳۹۲ هيأت وزيران)
وزارت جهاد کشاورزی – وزارت نیرو – معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۴/۶/۱۳۹۲ بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور و به استناد بند (۲۱) قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی بند (۲۱) قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور
ماده ۱- اصطلاحات زیر در این آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف- دستگاه اجرایی: دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی طرحهای تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ذیل برنامه‌های (۴۰۱۵۲) و (۴۰۲۰۱) مندرج در قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور شامل وزارتخانه‌های نیرو (شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب ایران) و جهاد کشاورزی (سازمانهای جهاد کشاورزی استان‌ها) و مؤسسات جهاد نصر.
ب- بهرهبرداران: سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی بخش غیردولتی، تعاونی‌های تولیدی کشاورزی، تشکل‌های آب‌بران و شرکت‌های سهامی زراعی که متقاضی استفاده از امکانات و تسهیلات این آیین‌نامه می‌باشند.
ج- سهم بهرهبرداران: معادل پانزده درصد از هزینه‌های مربوط به احداث و تکمیل طرحهای مشمول این آیین‌نامه که توسط بهرهبرداران در قالب یکی از موارد زیر و یا ترکیبی از آنها قابل تأمین است:
۱- تأمین کالا: مصالح، تجهیزات، ادوات و ماشین‌آلات موردنیاز در اجرای طرح که معادل ریالی ارزش آن در زمان عقد قرارداد براساس نظر کارشناس رسمی تعیین می‌شود.
۲- تهاتر زمین: مابه‌ازای ارزش آن بخش از اراضی بهره‌بردار که در اثر اجرای طرح از چرخه تولید خارج می‌شود. معادل ریالی این مابه‌ازاء در زمان عقد قرارداد براساس نظر کارشناس رسمی تعیین می‌شود.
۳- تأمین کارگر: میزان نیروی کاری که توسط بهرهبرداران در اجرای طرح به کار گرفته می‌شود. مبنای محاسبه معادل ارزش ریالی آن، حداقل دستمزد روزانه نیروی کار در چارچوب مقررات مربوط و در زمان عقد قرارداد می‌باشد.
۴- پرداخت نقدی: مبالغی که توسط بهره‌بردار بابت سهم خود در اجرای طرح به صورت نقدی پرداخت می‌شود.
د- سهم مشارکت دولت: هشتاد و پنج درصد از کل هزینه‌های احداث و تکمیل طرحهای مشمول این آیین‌نامه که توسط دستگاه اجرایی تعیین و تأمین می‌شود.
هـ- مؤسسه عامل: بانک عامل یا صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی که اعتبارات سهم دولت در قالب تفاهم‌نامه با دستگاه‌اجرایی نزد آن نگهداری می‌شود.
و- حساب خاص: حساب طرح (غیردولتی) که توسط دستگاه اجرایی برای نگهداری سهم نقدی بهرهبرداران نزد مؤسسه عامل افتتاح می‌شود.
ز – تعاونی‌های تولیدی و شرکت‌های سهامی زراعی: تشکل‌های حقوقی غیردولتی بخش کشاورزی که مطابق قوانین و مقررات فعالیت می‌نمایند.
ح – تشکل آب بران: تشکل‌های حقوقی غیردولتی که مطابق با قوانین مربوط در تحویل و توزیع آب بین بهرهبرداران فعالیت می‌نمایند.
ط – طرحهای مشمول: طرحهای ملی و استانی به شرح زیر که در ذیل برنامه‌های (۴۰۱۵۲) و (۴۰۲۰۱) در قالب موافقتنامه‌های متبادله با معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و یا معاونت برنامه‌ریزی استانداری‌ها، توسط دستگاه اجرایی اجرا می‌شوند:
۱- شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی دارای مجوز تخصیص آب
۲- آب بندانها و بندسازها
۳- روش‌های نوین آبیاری دارای مجوز تخصیص آب شامل آبیاری بارانی، موضعی و کم فشار (لوله‌های دریچه‌دار)
۴- اجرای عملیات آب و خاک کشاورزی، تجهیز و نوسازی اراضی، پوشش انهار سنتی، بهسازی کانال‌های آبیاری عمومی، جاده‌های دسترسی به مزارع، سردهانه سازی انهار سنتی، انتقال آب با لوله از منبع تأمین آب تا اراضی کشاورزی
۵- بهینه‌سازی مصرف آب و انرژی
ماده ۲- دستگاه اجرایی مجاز است طرحهای مشمول را متناسب با شرایط اراضی تحت پوشش طرح‌ها و شرایط بهرهبرداران به یکی از روش‌های زیر و یا تلفیقی از آنها اجرا نماید:
الف- اجرای طرح توسط بهرهبرداران: در این روش مدیریت اجرایی طرح توسط بهرهبرداران انجام می‌شود و نقش دستگاه اجرایی، ارایه کمک‌های بلاعوض، انجام مطالعات، طراحی و نظارت بر اجرا است.
مراحل اجرای این روش به شرح زیر است:
۱- تقاضای بهرهبرداران برای اجرای طرحهای مشمول و تأیید اولویت اجرا توسط دستگاه اجرایی با رعایت ماده (۳).
۲- نحوه تعیین سهم دولت و بهرهبرداران و شیوه تأمین آن توسط دستگاه اجرایی.
۳- تأمین اعتبار سهم دولت توسط دستگاه اجرایی در قالب واریز به‌حساب مؤسسه عامل.
۴- افتتاح حساب خاص طرح توسط دستگاه اجرایی در مواردی که تمام یا بخشی از سهم بهرهبرداران باید به صورت نقدی تأمین گردد.
۵- انتخاب مشاور برای نظارت بر اجراء توسط دستگاه اجرایی.
۶- ارایه صورت وضعیت به مشاور ناظر طرح توسط بهره‌بردار.
۷- کنترل صورت وضعیت توسط مشاور ناظر و ارایه آن به دستگاه اجرایی برای تأیید آن.
۸- پرداخت سهم دولت و بخش نقدی سهم بهرهبرداران براساس صورت وضعیت تأیید شده توسط مؤسسه عامل.
ب- اجرای طرح توسط دستگاه اجرایی: در این روش دستگاه اجرایی در چارچوب نظام فنی و اجرایی کشور و با رعایت اولویت‌های موضوع ماده (۳) اقدام می‌نماید.
ماده ۳- رعایت اولویت‌های زیر در اجرای طرحهای مشمول الزامی است:
۱- دشت‌های با وضعیت ممنوعه بحرانی و ممنوعه از لحاظ منابع آب‌های زیرزمینی.
۲- چاه‌های کشاورزی مجهز به کنتور هوشمند تحویل آب.
۳- اراضی زراعی و باغی تجمیع و یکپارچه شده.
۴- مناطق مرزی.
۵- سامانه‌های آبیاری موضعی (قطره‌ای، زیرسطحی، تایپ، میکروجت و بابلر).
۶- توسعه شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی که شبکه‌های اصلی آن احداث شده و از تأمین آب اطمینان حاصل شده باشد.
۷- وجود تشکل‌های بهره‌برداری فعال.
ماده ۴- معافیت‌های سهم بهرهبرداران از پرداخت سهم مشارکت در احداث شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف- بهرهبرداران مناطق محروم مطابق با فهرست پیوست تصویب‌نامه شماره ۷۶۲۵۴/ت۳۶۰۹۵ه- مورخ ۱۰/۴/۱۳۸۸ تنفیذی به موجب تص-ویب‌نام-ه شماره ۲۶۲۶۵۰/ت۴۸۸۷۴ه- مورخ ۲۸/۱۲/۱۳۹۱ .
ب- بهره‌بردارانی که در احداث شبکه‌های اصلی آبیاری و زهکشی براساس تأیید و اعلام شرکت مادرتخصصی مدیریت منابع آب ایران و یا شرکت‌های سهامی آب منطقه‌ای و سازمان آب و برق خوزستان، مشارکت نموده‌اند.
ماده ۵- دستگاه اجرایی موظف است به منظور ارایه گزارش‌های دوره‌ای و پایش مستمر میزان پیشرفت فیزیکی و مالی نسبت به ورود اطلاعات عملکرد طرحهای مشمول در قالب سامانه ذی‌ربط اقدام نماید. در صورت لزوم، اعتبار موردنیاز ایجاد سامانه‌های ذی‌ربط در موافقتنامه‌های مربوط پیش‌بینی می‌شود.
معاون اول رئیسجمهور- اسحاق جهانگیری