ارائه مدرک تحصیلی به تنهائی برای تغییر پست ثابت سازمانی و ارتقاء گروه مستخدم و پذیرش مدرک کافی نیست

رشته تحصیلی کارمند برای اِعمال باید در شرایط احراز شغل وی پیش‌بینی شده باشد/ اخذ و ارائه مدرک تحصیلی بالاتر به تنهائی برای تغییر پست ثابت سازمانی و ارتقاء گروه مستخدم و الزام دستگاه اجرایی به پذیرش مدرک کافی نیست (دادنامه شماره 2807 مورخ 3/10/1398 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه : 2807

تاریخ دادنامه: 3؍10؍1398 

شماره پرونده: 9801908

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: مدیرکل حقوقی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

گردش کار: تعدادی از کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که دارای پست کاردان نقشه بردار می باشند پس از اخذ مدرک تحصیلی کارشناسی در گرایش عمران یا عمران – عمران دستگاه به خواسته احتساب مدرک تحصیلی مهندسی کارشناسی در حکم کارگزینی و ارتقاء شغلی (که با توجه به مفاد دادخواست ها منظورشان ارتقاء به پست نقشه بردار می باشد) به دیوان عدالت اداری شکایت کرده اند، دستگاه طرف شکایت در دفاع از خود اعلام کرده مدرک تحصیلی عمران- عمران صرفاً در رشته شغلی «کاردان نقشه بردار» قابل اعمال است که در مورد شاکیان اعمال شده لیکن به جهت عدم پیش بینی در شرایط احراز شغلی «نقشه بردار» امکان پذیر نیست. شعب دیوان عدالت اداری در رسیدگی به خواسته آراء معارض صادر کرده اند. به جهت مذکور رفع تعارض و صدور رای وحدت رویه درخواست شده است.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 23 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 940998090230133 با موضوع دادخواست آقای صفرعلی اگنج به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به خواسته احتساب مدرک تحصیلی در حکم کارگزینی و ارتقاء شغلی به موجب دادنامه شماره 9509970902300301-3؍3؍1395 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص دادخواست تقدیمی آقای صفرعلی اگنج به طرفیت خواندگان یاد شده به خواسته فوق الذکر این شعبه با بررسی محتویات پرونده ملاحظه شکایت شاکی و دلایل و مستندات ارائه شده از ناحیه ایشان و ملاحظه لایحه دفاعیه خوانده ردیف اول و با توجه به اینکه شاکی هیچ گونه دلیل موجهی که رد دلایل و مستندات خوانده ردیف اول را اثبات نماید ارائه ننموده ضمن آن که با توجه به دفاعیات موجه خوانده، ردیف اول در رد دعوای شاکی شکایت شاکی را موجه ندانسته و مستنداً به مواد 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف مهلت بیست روز قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رأی مذکور قطعیت یافته است.

ب: شعبه 25 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 25؍88؍1048 با موضوع دادخواست آقای افشین محمدی سراب به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و به خواسته احتساب مدرک تحصیلی در حکم کارگزینی به موجب دادنامه شماره 3000-27؍8؍1388 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

نظر به اینکه در اصلاحیه مجموعه شرح رشته های شغلی رسته فنی و مهندسی و در اجرای آیین نامه طرح طبقه بندی مشاغل مدرک تحصیلی لیسانس عمران در رشته شغلی شاکی (نقشه بردار) پیش بینی نگردیده لذا بنا به مراتب فوق و به استناد دادنامه شماره 198-26؍3؍1387 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شکایت شاکی غیر موجه تشخیص و رد می گردد. رأی صادر شده قطعی است.

ج: شعبه 26 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 26؍90؍2307 با موضوع دادخواست آقای یحیی روشنی درکه به طرفیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به خواسته احتساب مدرک تحصیلی لیسانس در حکم کارگزینی و ارتقاء گروه شغلی به موجب دادنامه شماره 9109970902600149-27؍1؍1391 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

شاکی با تقدیم دادخواستی به طرفیت مشتکی عنه تقاضای احتساب مدرک تحصیلی لیسانس عمران در حکم کارگزینی و ارتقاء گروه شغلی خود را با وصف به اشتغال به عنوان کاردان نقشه برداری را نموده است با توجه به مفاد دادخواست تقدیمی و محتویات پرونده و ملاحظه دفاعیات بلاوجه مشتکی عنه نظر به اینکه مدرک تحصیلی شاکی مهندسی عمران می باشد و کاملاً مرتبط با رسته شغلی می باشد، بنابراین رشته شغلی کاردان نقشه بردار حسب طرح طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل مستخدمین دستگاه های اجرایی یکی از مشاغل زیرمجموعه عمران می باشد بر این اساس شاکی استحقاق استفاده از گروه شغلی متناسب با مدرک تحصیلی را دارد. لذا شکایت شاکی وارد تشخیص و مستنداً به مواد 7 و 13 قانون دیوان عدالت اداری حکم به الزام مشتکی عنه مبنی بر احتساب مدرک تحصیلی شاکی در حکم کارگزینی و ارتقاء گروه وی صادر و اعلام می نماید. رأی صادره قطعی است. 

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 3؍10؍1398 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- اولاً:همان گونه که در رأی وحدت رویه شماره 198-26؍3؍1387هیأت عمومی دیوان عدالت اداری آمده است: «به موجب ماده 36 قانون استخدام کشوری ارتقاء گروه مستخدمین رسمی منوط به تحقیق و اجتماع شرایط و ضوابط مقرر در ماده مذکور و آیین نامه اجرائی آن است و مجرد اخذ مدرک تحصیلی بالاتر در طول خدمت به تنهائی کافی برای تغییر پست ثابت سازمانی و ارتقاء گروه مستخدم دولت نیست و منظور نمودن مدرک تحصیلی بالاتر که در دوران خدمت اخذ می‎شود بدون تاثیر آن در رشته شغلی مورد تصدی و یا تغییر رشته شغلی متناسب و ارتقاء گروه براساس آن نیز ملاک موجهی ندارد.» همچنین به موجب رأی شماره 157-5؍4؍1391 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری: «… آیین نامه اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل ناظر به تعیین شرایط و ضوابطی است که مستخدم با احراز آن شرایط در طبقه شغلی معینی قرار می گیرد و در قانون مدیریت خدمات کشوری نیز برای ارتقای شغلی، شرایط و ضوابطی مغایر با آن اعلام نشده است تا حسب ماده 127 قانون مذکور لغو شده باشد …» ثانیاً: براساس جزءهای «الف» و «ب» بند 1 بخشنامه مورد شکایت (بخشنامه شماره 170061-24؍12؍1393) یکی از شرایط پذیرش مدرک تحصیلی جدید، پیش بینی آن در شرایط احراز شغل مورد تصدی مستخدم اعلام شده است. در بند 2 بخشنامه نیز تصریح شده است: «در صورتی که رشته یا مقطع مدرک تحصیلی ماخوذه در حین خدمت، در شرایط احراز شغل مورد تصدی کارمند پیش بینی نشده باشد، دستگاه اجرایی در تغییر شغل وی به نحوی که کارمند بتواند از آثار مدرک ارائه شده برخوردار شود، تکلیفی بر عهده ندارد.» و مطابق رأی شماره 369 الی 372-27؍4؍1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری: «موظف بودن کارمندان به توانمندسازی و افزایش مهارتها و توانایی های شغلی مصرح در ماده 62 قانون یاد شده مستلزم احتساب مدارک تحصیلی ماخوذه توسط آنان نیست … و دلیل قانونی وجود ندارد که دستگاه های اجرایی مکلف شده باشند تا مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک تحصیلی لازم برای تصدی شغلی، توسط دستگاه اجرایی مورد پذیرش و اعمال قرار گیرد…» و مبتنی بر همین استدلال بند 1 بخشنامه شماره 170061-24؍12؍1393 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص داده نشده و ابطال نشده است. با توجه به این که به دلالت نامه شماره 138799-6؍9؍1385 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در طرح طبقه بندی مشاغل رسته فنی و مهندسی قدیم و نیز رسته جدید (موضوع ابلاغیه۱۸۰۲؍۸۷۱۴۹-16؍5؍1385) سازمان ثبت اسناد و املاک رشته تحصیلی عمران – عمران در شرایط احراز رشته شغل «نقشه بردار» پیش بینی نگردیده است و مطابق رأی وحدت رویه شماره 198-26؍3؍1387 و رأی شماره 369 الی 372-27؍4؍1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مجرد اخذ و ارائه مدرک تحصیلی بالاتر در طول دوره خدمت به تنهائی کافی برای تغییر پست ثابت سازمانی و ارتقاء گروه مستخدم و الزام دستگاه اجرایی به پذیرش مدرک نمی باشد، بنابراین رأی به رد شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق قانون است. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

 مرتضی علی اشراقی- معاون قضایی دیوان عدالت اداری هیئت عمومی دیوان عدالت اداری