آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۱۶۹ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم
آیین‌نامه اجرایی تبصره (۲) ماده (۱۶۹) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم (تصویب‌نامه شماره ۴۶۹۰۶/ت۵۳۴۰۱ه- مورخ ۲۴/۴/۱۳۹۶ هیأت وزیران)
وزارت امور اقتصادی و دارایی- وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات- اتاق اصناف ایران
هیئت وزیران در جلسه ۱۸/۴/۱۳۹۶ به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق اصناف ایران و به استناد تبصره (۲)ماده (۱۶۹) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم -مصوب ۱۳۹۴- آیین‌نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی تبصره (۲) ماده (۱۶۹) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم
ماده ۱- در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف- قانون: قانون مالیات‌های مستقیم -مصوب ۱۳۶۶- و اصلاحیه‌های بعدی آن.
ب- سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور.
پ- اتاق: اتاق اصناف ایران.
ت- سامانه صندوق فروش: سامانه‌ای اعم از صندوق فروش یا رایانه یا نرم‌افزار کاربردی، شامل سخت‌افزار و نرم‌افزار با امکان اتصال به سامانه سازمان که قابلیت لازم برای ثبت اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات واجد کسب و کار را دارد. این سامانه بر اساس استانداردهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری که توسط سازمان و با همکاری وزارتخانه‌های ارتباطات و فنآوری اطلاعات و صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود طراحی و مدیریت می‌گردد. این استانداردها شامل ضمیمه‌هایی است که پیاده‌سازی اطلاعات را در محیط‌های سیستم عامل‌های مختلف فراهم می‌نمایند.
ث- شماره شناسه: شماره منحصر به فردی که توسط سازمان برای هر سامانه صندوق فروش اختصاص می‌یابد. در مواردی که حسب درخواست مؤدی، واحد کسب و کار با توجه به حجم فعالیت به بیش از یک سامانه صندوق فروش نیاز داشته باشد، در صورت تأیید سازمان برای هر سامانه مذکور شماره مجزا اختصاص می‌یابد.
ج- حافظه مالیاتی: حافظه جانبی الکترونیکی که برای ثبت مستمر اطلاعات سامانه صندوق فروش نصب می‌گردد و حذف و تغییر اطلاعات در آن امکان‌پذیر نمی‌باشد.
چ- فایل الکترونیکی: قالب و اقلام الکترونیکی سامانه فروش که مشخصات آن بر اساس بسته‌های تبادل اطلاعات توسط سازمان طراحی، تعریف و اعلام می‌شود.
ح- اشخاص مشمول: اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع قانون که متناسب با حجم و نوع فعالیت، حسب اولویت‌بندی، تعیین و اعلام شده یا می‌شوند.
ماده ۲- مشخصات سخت‌افزاری و ویژگی‌های نرم‌افزاری سامانه صندوق فروش به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف- مشخصات سخت‌افزاری سامانه صندوق فروش:
۱- مجهز به حافظه مالیاتی، صفحه نمایشگر کاربر و مشتری، صفحه کلید و فیش چاپگر.
۲- داشتن قابلیت اتصال به سایر تجهیزات جانبی مانند بارکد خوان و چاپگر معمولی.
۳- داشتن قابلیت نصب و اجرای نرم‌افزارهای موضوع این آیین‌نامه.
۴- سازگاری با استانداردهای موضوع بند (ت) ماده (۱) این آیین‌نامه.
۵- داشتن امکانات استفاده در سیستم‌های شبکه‌ای به عنوان یک ایستگاه کاری.
۶- داشتن قابلیت اتصال به درگاه‌های الکترونیکی بانکی به منظور فروش با استفاده از کارت‌های الکترونیکی بانکی.
۷- داشتن قابلیت اتصال از طریق درگاه‌های ارتباطی با استانداردهای الکترونیکی.
ب- نرم افزار سامانه صندوق فروش باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
۱- صدور صورتحساب مطابق ماده (۱۲) این آیین‌نامه.
۲- ثبت و ذخیره اطلاعات صورتحساب خرید و فروش کالا/ خدمت.
۳- محاسبه مالیات و عوارض طبق قوانین موضوع.
۴- ثبت اطلاعات موضوع بند (ت) ماده (۱) این آیین‌نامه بر روی حافظه مالیاتی.
۵- ارسال اخطار مناسب به کاربر در خصوص قطع حافظه مالیاتی.
۶- عدم صدور صورتحساب فروش در صورت فطع ارتباط سامانه صندوق فروش با حافظه مالیاتی.
۷- امکان تهیه گزارش‌های آتی و دوره‌ای در مقاطع مختلف زمانی که حداقل شامل اطلاعات فروش کالا و خدمت و میزان مالیات و عوارض دریافتی باشد.
ماده ۳- سازمان مکلف است با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق به تدریج و بر اساس اولویت، اشخاص مشمول را تعیین و مراتب را حداکثر تا پایان شهریورماه هر سال از طریق درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و روزنامه رسمی کشور اعلام نماید.
ماده ۴- اشخاص مشمول مکلفند پس از انتشار آگهی فراخوان، حداکثر تا پایان دی ماه همان سال نسبت به ثبت درخواست تخصیص شماره شناسه در درگاه عملیات الکترونیکی سازمان با ذکر ویژگی و مشخصات سامانه صندوق فروش اقدام نمایند.
ماده ۵- سازمان مکلف است ظرف دو ماه پس از ثبت درخواست اشخاص مشمول و بررسی موضوع، در صورت تطابق مشخصات فنی سامانه صندوق فروش با ویژگی‌های اعلام شده نسبت به تخصیص شماره شناسه برای هر سامانه صندوق فروش اقدام نماید.
ماده ۶- اشخاص مشمول مکلفند پس از اخذ شماره شناسه موضوع ماده (۵) این آیین‌نامه نسبت به نصب و راه‌اندازی سامانه صندوق فروش اقدام و از ابتدای فروردین ماه سال بعد از سامانه صندوق فروش استفاده نمایند. در صورتی که شناسه سامانه مذکور تا پایان سال ثبت درخواست صادر نشود مؤدی مکلف است (۱۵) روزپس از اخذ شناسه سامانه نسبت به نصب و استفاده از سامانه یادشده اقدام کند. در این صورت مؤدی موظف است سر جمع اطلاعات موضوع بند (ت) ماده (۱) این آیین‌نامه را از ابتدای سال تا آن تاریخ در سامانه ثبت نماید.
ماده ۷- اشخاص مشمول نصب و استفاده از سامانه صندوق فروش مکلفند از سامانه یادشده به منظور صدور صورتحساب فروش کالا و خدمات و همچنین ذخیره‌سازیاطلاعات استفاده نمایند.
تبصره- اشخاص مشمول که نرم افزار سامانه صندوق فروش آنها دارای قابلیت ثبت عملیات خرید و فروش (کالا و خدمات)، هزینه و نگهداری حساب موجودی کالا باشد اطلاعات خروجی سامانه مزبور جایگزین دفاتر، اسناد و مدارک موضوع آیین‌نامه ماده (۹۵) قانون حسب مورد خواهد بود.
ماده ۸- اشخاصی که از سامانه صندوق فروش استفاده می‌نمایند مکلفند در هنگام رسیدگی، حسب درخواست کتبی مأموران مالیاتی ذی‌ربط (با رعایت آیین‌نامه ماده (۲۱۹) قانون)، ضمن ارایه دستورالعمل نحوه کار با سامانه یادشده، امکان دسترسی لازم به اطلاعات آن سامانه را فراهم نمایند.
ماده ۹- اشخاص مشمول مکلفند تا زمانی که سامانه ماشینی (سیستم مکانیزه) برخط طراحی و راه‌اندازی نشده است، اطلاعات عملیات خرید و فروش کالا و خدمات خود را در بازه‌های زمانی مشخص شده و بر اساس روش‌هایی که توسط سازمان تعیین می‌شود در اختیار سازمان قرار دهند.
ماده ۱۰- در مواردی که اشخاص مشمول به هر دلیل تصمیم به کاهش تعداد سامانه صندوق‌های فروش داشته باشند مکلفند درخواست خود را ظرف (۱۰) روز از روز توقف بهره‌برداری از سامانه صندوق فروش از طریق ثبت در درگاه عملیات الکترونیکی سازمان به اداره امور مالیاتی مربوط اعلام نمایند.
ماده ۱۱- اشخاص مشمول مکلفند در موارد توقف دایم وتوقف بیش از یک ماه فعالیت شغلی خود، مراتب را ظرف یک ماه پس از تاریخ توقف فعالیت از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان اعلام نمایند.
تبصره ۱- در مواردی که توقف فعالیت واحد کسبی به حکم مراجع ذی-صلاح قانونی باشد و یا در موارد وقوع حوادث غیر مترقبه، اشخاص مشمول مکلفند ظرف سه ماه پس از توقف فعالیت واحد کسبی، مراتب را ازطریق درگاه الکترونیکی سازمان اعلام نمایند.
تبصره ۲- اشخاص مشمولی که نسبت به تغییر شغل یا محل فعالیت اقدام می¬نمایندمکلفند ظرف دو هفته تغییرات انجام شده را در درگاه عملیات الکترونیکی سازمان ثبت نمایند.
ماده ۱۲- صورتحساب صادره توسط سامانه صندوق فروش باید دارای شماره سریال ماشینی، تاریخ و حداقل دربرگیرنده اطلاعات هویتی شامل نام، نام خانوادگی (شهرت کسبی)، نام شخص حقوقی، شماره اقتصادی، نشانی کامل و کد پستی فروشنده و مشخصات کالا یا خدمات ارایه شده، مقدار و مبلغ آن باشد.
تبصره- در صورت درخواست خریدار به منظور بهره‌مندی از اعتبار مالیات ارزش افزوده پرداختی، فروشنده موظف است علاوه بر صدور صورتحساب موضوع این ماده نسبت به صدور صورتحسابی که علاوه بر اطلاعات مندرج در متن ماده، اطلاعات هویتی خریدار شامل نام، نام خانوادگی، نام شخص حقوقی، شماره اقتصادی، نشانی کامل و کدپستی خریدار می‌باشد اقدام نماید.
ماده۱۳- سازمان موظف است ظرف دو سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه، سیستم کنترل مرکزی هوشمند شبکه‌ای را به‌منظور کنترل و نظارت بر حسن استفاده از سامانه صندوق فروش را به نحوی‌که ضمن حصول اطمینان از اتصال برخط سامانه‌های صندوق فروش به شبکه و در صورت آماده بودن بستر شبکه ملی اطلاعات و مرکز ملی تبادل اطلاعات (NIX) و دریافت اطلاعات، امکان کنترل تصادفی (موردی) عملیات آنها به صورت بر خط وجود داشته باشد، طراحی و اجرا نماید.
ماده ۱۴- معادل ده درصد از مالیات ابرازی عملکرد اشخاص مشمول که توسط سازمانملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش شده‌اند مشروط به رعایت مفاد این آیین‌نامه برای مدت دو سال اول بخشوده خواهد شد.
ماده ۱۵- در صورت عدم نصب یا عدم استفاده از سامانه صندوق فروش فروشگاهی یا عدم ثبت صورتحساب خرید و فروش یا عدم ارسال اطلاعات صورتحساب‌های خرید و فروش به سازمان امور مالیاتی، موجب تعلق جریمه‌ای معادل دو درصد فروش خواهد بود. مأخذ محاسبه جریمه، آن بخش از فروشی خواهد بود که عملیات آن در سامانه صندوق فروش ثبت نشده و یا اطلاعات آن در اختیار سازمان قرار نگرفته است.
تبصره- چنانچه مؤدی اقدامات لازم را بر اساس ماده (۴) این آیین‌نامه انجام داده است اما به هر دلیلی شماره شناسه سامانه صندوق فروش توسط سازمان صادر نشده است تا (۱۵) روز پس از اخذ شماره شناسه مشمول جریمه‌های مقرر در این ماده نخواهد شد.
ماده۱۶- معادل هزینه‌های انجام شده بابت خرید، نصب و راه اندازی سامانه صندوق فروش برای اولین بار اعم از سخت‌افزار و نرم‌افزار متناسب با نیاز واحد شغلی کهبه تشخیص سازمان خریداری می‌شود با ارایه اسناد و مدارک مثبته از مالیات بر درآمد (عملکرد) قطعی شده اشخاص مشمول در اولین سال استفاده و یا سال‌های بعد با رعایت مفاد این آیین‌نامه قابل کسر خواهد بود.
ماده۱۷- اشخاصی که مطابق ماده (۱۲۱) قانون برنامه پنجم توسعه و با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف ایران و بر اساس اولویت‌های تعیین شده سازمان برای نصب و استفاده از سامانه صندوق فروش در سال‌های ۱۳۹۲، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴فراخوان شده‌اند همچنان ملزم به استفاده از سامانه یادشده می‌باشند. همچنین اشخاص مذکور مکلفند تا پایان دی‌ماه سال ۱۳۹۶ مطابق ماده (۴) این آیین‌نامه نسبت به ثبت درخواست تخصیص شناسه سامانه صندوق فروش در درگاه عملیات الکترونیکی سازمان اقدام نمایند و از ابتدای سال ۱۳۹۷ مشمول مقررات این آیین‌نامه خواهند بود.
ماده ۱۸- اشخاص مشمول تبصره ماده (۱۰۰) قانون مالیات‌های مستقیم از شمول اجرای این آیین‌نامه مستثنی می‌باشند.
ماده ۱۹- این آیین‌نامه از تاریخ ۱۳۹۶/۱/۱ لازم‌الاجرا است.
معاون اول رئیسجمهور- اسحاق جهانگیری
