مدت خدمت ارفاقی فقط در احتساب حقوق بازنشستگی مؤثر است

مدت خدمت ارفاقی فقط در احتساب حقوق بازنشستگی مؤثر و در تعیین حقوق بازنشستگی آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه است (رأی شماره‌های ۲۶۱ الی ۲۶۳ مورخ ۲۴/۴/۱۳۹۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)

تاریخ دادنامه : ۲۴/۴/۱۳۹۲

شماره دادنامه: ۲۶۳-۲۶۲-۲۶۱

کلاسه پرونده : ۸۹/۵۵۷ -۵۵۶ – ۵۵۵

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : ۱- بانک کشاورزی ۲- آقای رامین مرادی (قاضی دیوان عدالت اداری) ۳- آقای صفدر غضنفری

موضوع شکایت و خواسته : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار : اداره کل حقوقی بانک کشاورزی به موجب لایحه شماره ۴۱۵۴/۵۰۲/۸۲/۱۶- ۶۸/۱۳۸۸ اعلام کرده است که:

شعبه ۸ دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره ۲۸۲۷ -۱۲/۳/۱۳۸۷ کلاسه پرونده ۸/۸۶/۱۹۰۷ در خصوص شکایت آقای حسین نیک‌اندیش به طرفیت این بانک مبنی بر احتساب ۸ سال سنوات خدمتی و اعمال مزایای مربوطه در حکم بازنشستگی، حکم بر وارد دانستن شکایت و الزام این بانک را به اصلاح حکم بازنشستگی، صادر کرده است.

از سوی دیگر شعبه ۱۴ دیوان عدالت اداری نیز طی دادنامه شماره ۱۰۸۷- ۳۰ /۷/۱۳۸۶ کلاسه پرونده ۱۴/۸۴/۲۲۸۶ در خصوص شکایت آقای فرخ برادری به طرفیت این بانک با همان خواسته (یعنی برقراری مزایای ده سال سنوات ارفاقی در حکم بازنشستگی) حکم به رد شکایت صادر کرده است. ضمناً شعبه ۱۳ دیوان نیز طی دادنامه شماره ۴۹۵- ۱۳/۴/۱۳۸۸ کلاسه پرونده ۱۳/۸۷/۱۲۳۲ نیز در خصوص همان موضوع، حکم به رد شکایت صادر کرده است.

لازم به ذکر می داند شکایات مذکور از سوی بازنشستگان این بانک (که برابر ماده ۱۳۳ اصلاحی آیین‌نامه استخدامی بانک کشاورزی با احتساب حداکثر ده سال سنوات ارفاقی بازنشسته شده‌اند) طرح شده است. شاکیان مدعی می‌باشند که علاوه بر حقوق، افزایش سالانه (گروه) مربوط به سنوات ارفاقی مذکور نیز باید پرداخت شود، در حالی که متن ماده ۱۳۳ اصلاحی مذکور تصریح دارد که در تعیین حقوق بازنشستگی آخرین حقوق قبل از بازنشستگی ملاک محاسبه قرار می‌گیرد. ضمناً برابر ماده ۵ دستورالعمل نحوه محاسبه و تعیین حقوق بازنشستگی مصوب ۲۱/۶/۱۳۷۴ شورای عالی بانکها، سنوات خدمت ارفاقی از لحاظ تعیین گروه شغلی و افزایش سنواتی ملاک محاسبه قرار نمی گیرد.

این بانک نیز در اجرای قانون مذکور احکام بازنشستگی نامبردگان را صادر کرده و صندوق بازنشستگی بانکها نیز حقوق بازنشستگی را بر مبنای آخرین حقوق دریافتی و ۳۰ روز کامل پرداخت می‌نماید. لذا پرداخت  مزایای سنوات ارفاقی بدون انجام خدمت، خلاف قانون و آیین نامه مذکور می باشد.

بنا به مراتب با توجه به این که در موارد مشابه یعنی ادعای مطالبه مزایای سنوات ارفاقی در حکم بازنشستگی، آرای متناقضی از شعب دیوان صادر شده است و رأی شماره ۲۸۲۷ – ۱۲/۳/۱۳۸۷ شعبه ۸ با آرای شماره ۱۰۸۷ – ۳۰/۷/۱۳۸۶ شعبه ۱۴ و ۴۹۵- ۱۳/۴/۱۳۸۸ شعبه ۱۳ تعارض دارد و شکایات دیگری نیز در همین مورد از سوی بازنشستگان این بانک طرح شده است، برابر ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری، تقاضای طرح موضوع در هیأت عمومی دیوان و صدور رأی وحدت رویه را دارد.

آقای رامین مرادی (قاضی دیوان عدالت اداری) نیز طی شرحی اعلام کرده است که:

«نظر به این که در خصوص موضوع واحد توسط شعب ۱۴ و ۸ دیوان عدالت اداری آراء متناقض صادر شده است، لذا مستنداً به بند «۲» ماده «۱۹» و ماده «۴۳» قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۸۵ جهت طرح و صدور رأی وحدت رویه از سوی هیأت عمومی دیوان مراتب برای دستور و اقدام مقتضی به حضور ارسال می گردد.»
آقای صفدر غضنفری نیز طی شرحی اعلام کرده است که:

احتراماً به استحضار عالی می‌رساند شعبه ۸ آن دیوان در پرونده کلاسه ۸/۸۶/۱۹۰۷ در خصوص شکایت اینجانب به وکالت از آقای حسین نیک‌اندیش به طرفیت بانک کشاورزی به خواسته اصلاح حکم بازنشستگی و منظور نمودن حدود ۸ سال سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوطه، طی دادنامه شماره ۲۸۲۷ – ۱۲/۳/۱۳۸۷ مبادرت به صدور حکم به ورود شکایت و حکم به الزام بانک کشاورزی به اصلاح حکم بازنشستگی شاکی و اعمال ۸ سال سنوات خدمت ارفاقی از هر لحاظ به مانند کارمندانی که ۳۰ سال تمام خدمت نموده باشند، صادر نموده است، لیکن شعبه ۱۳ دیوان عدالت اداری در پرونده شماره ۱۳/۸۷/۱۲۸۱ در رابطه با شکایت اینجانب به وکالت از آقای محمدتقی امامی‌خوئی به طرفیت بانک کشاورزی به خواسته الزام بانک خوانده به منظور نمودن ۹ سال و ۲ ماه سنوات خدمت ارفاقی در تعیین حقوق و مزایای بازنشستگی، به موجب دادنامه شماره ۳۹۰ – ۲۴/۳/۱۳۸۸ با غیر وارد تشخیص دادن شکایت شاکی حکم به رد شکایت صادر نموده است. مع‌الوصف از آنجا که در یک موضوع واحد و کاملاً مشابه در مورد اشخاص مختلف دو شعبه از شعب دیوان آراء متناقض صادر کرده اند، لذا به استناد بند ۲ ماده ۱۹ و ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری، استدعای رسیدگی و اتخاذ تصمیم مقتضی را دارد.  

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه هشتم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۸/۸۶/۱۹۰۷ با موضوع دادخواست آقای حسین نیک‌اندیش به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۲۸۲۷-۱۲/۳/۱۳۸۷ مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

با توجه به دفاع غیرموجه بانک کشاورزی طی لایحه دفاعیه و با عنایت به این که در احتساب سنوات ارفاقی باید تمامی مزایای آن مورد محاسبه قرار گیرد دفاع بانک مبنی بر این که ۸ سال خدمت انجام نداده است تا از مزایای آن استفاده کند در حالی که قانوناً هدف از سنوات ارفاقی استفاده مستخدم از تمام مزایای آن از جمله کسورات بازنشستگی است که پرداخت آن بر عهده دستگاه محل خدمت است، علی‌هذا حکم به الزام بانک طرف شکایت به اصلاح حکم بازنشستگی ش-اکی و اعمال ۸ سال سنوات خدمتی ارفاقی از هر لحاظ به مانند کارمندانی که ۳۰ سال تمام خدمت کرده باشند و پرداخت مابه‌التفاوت حقوق مربوط از تاریخ صدور حکم بازنشستگی به بعد صادر و اعلام می شود. رأی دیوان قطعی است.

ب: شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۱۳/۸۷/۱۲۳۲ با موضوع دادخواست آقای مرتضی مهرآمیز به وکالت از آقایان پرویز اربابها، حمید وثوقی و محمد مقیمی به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۴۹۵- ۱۳/۴/۱۳۸۸، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

با عنایت به اوراق و محتوای پرونده و پاسخ، طرف شکایت به شماره‌های ۱۳/۲۳۸/۵۲۹ – ۲۵/۱/۱۳۸۸ و ۱۱۹۰/۵۰۲/۸۲/۱۶- ۵/۳/۱۳۸۸ که به ترتیب به شماره‌های ۱۳۷-۲۶/۱/۱۳۸۸ و ۵۲۰ – ۱۳/۳/۱۳۸۸ ثبت دفتر لوایح، پیوست پرونده است نظر به این که آقایان وثوقی و اربابها و مقیمی به ترتیب در تاریخ ۱/۹/۱۳۵۹ و ۵/۱۲/۱۳۵۹ و ۱۴/۱۲/۱۳۵۹ با احتساب حداکثر ده سال سابقه خدمت اضافه بازنشسته شده‌اند، مآلاً خواسته نامبردگان تحقق یافته است لذا شعبه ۱۳ دیوان با در نظر گرفتن مراتب فوق‌البیان به استناد مفهوم مخالف مواد ۱۳ و ۱۴ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۹/۳/۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی و ۲۵/۹/۱۳۸۵ مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران قرار رد شکایت صادر و اعلام می‌کند. رأی دیوان قطعی است.

ج: شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۱۳/۸۷/۱۲۸۱ با موضوع دادخواست آقای صفدر غضنفری به طرفیت بانک کشاورزی به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۳۹۰- ۲۴/۳/۱۳۸۸، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

با عنایت به اوراق و محتوای پرونده و ملاحظه مفاد شکایت شاکی و ضمایم آن و پاسخ مشتکی‌عنه به شماره ۱۳۱۷/۵۰۲/۸۲/۹-۱۳/۳/۱۳۸۸ که به شماره ۵۵۱ – ۱۸/۳/۱۳۸۸ ثبت دفتر لوایح، ضم پرونده است نظر به این که تصمیم اداری مذکور متضمن نقض قوانین و مقررات نیست و از جانب شاکی هم دلیلی بر مخدوش بودن آن ارائه نشده است مآلاً موجبی بر پذیرش خواسته وجود ندارد، لذا شعبه ۱۳ دیوان با در نظر گرفتن مراتب فوق البیان با غیر وارد تشخیص دادن شکایت شاکی به استناد مفهوم مخالف مواد ۱۳ و ۱۴ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۹/۳/۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی و ۲۵/۹/۱۳۸۵ مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران قرار رد شکایت صادر و اعلام می‌کند. رأی دیوان قطعی است.

د: شعبه چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۱۴/۸۴/۲۲۸۶ با موضوع دادخواست آقای فرخ برادری به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۱۰۸۷- ۳۰/۷/۱۳۸۶، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:
با توجه به مندرجات دادخواست و لایحه پاسخ مشتکی‌عنه و مستندات پیوست آنها و بازنشست-ه شدن خواهان در س-ال ۱۳۶۰ با قریب ده سال سنوات خدمت ارفاقی و نظر به این که در نحوه بازنشسته کردن خواهان و برقراری حقوق و مزایا تضییع حقی ثابت و مسلم نیست، بنابراین دادخواست مطروح غیرموجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می شود. رأی دیوان قطعی است.

هـ: شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده‌های شماره ۱۴/۸۷/۱۳۶۲ و ۱۴/۸۷/۱۲۱۱ با موضوع دادخواست آقای سیدجمال نورافشار با وکالت آقای صفدر غضنفری به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه‌های شماره ۳۲۶-۳۲۷- ۲۲/۳/۱۳۸۹، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:

با ملاحظه اوراق پرونده و لایحه دفاعیه بانک و صندوق بازنشستگی طرف شکایت، ماده ۱۳۳ اصلاحی آیین نامه استخدامی بانک، مصوب ۷/۱۱/۱۳۵۸ مجمع عمومی بانکها مقرر می‌دارد بانک تعاون کشاورزی ایران «بانک کشاورزی فعلی» می تواند با تأیید هیأتی مرکب از یکی از معاونان بانک و یکی از مدیران به انتخاب رئیس بانک و مسؤول امور کارگزینی و تصویب رئیس بانک، مستخدمان خود را که حداقل بیست سال سابقه دارند بازنشسته نماید به مدت خدمت این قبیل مستخدمان فقط در احتساب حقوق بازنشستگی حداکثر ده سال بدون پرداخت کسور بازنشستگی افزوده می‌شود و خدمت زاید بر سی سال قابل محاسبه نخواهد بود و در تعیین حقوق بازنشستگی آنان به جای متوسط حقوق، آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.» حسب مفاد حکم شماره ۲۷۳۰-۱۰/۲/۱۳۵۹ اداره کل کارگزینی شاکی بر اساس ماده ۱۳۳ اصلاحی مذکور از تاریخ ۱/۴/۱۳۵۹ با دارا بودن ۲۲ سال و ۶ ماه و ۲۲ روز سابقه خدمت با احتساب خدمت ارفاقی تا ۳۰ سال بازنشسته شده است نظر به این که حکم مقرر در ماده ۱۳۳ اصلاحی آیین‌نامه فوق‌الذکر دلالت بر برخورداری مستخدم بانک از سنوات خدمت ارفاقی فقط در احتساب حقوق بازنشستگی حداکثر ۱۰ سال بدون پرداخت کسور بازنشستگی و تعیین و محاسبه حقوق بازنشست-گی وی بر اساس آخرین حقوق قبل از بازنشستگی دارد در واقع با احتساب سنوات ارفاقی برای مستخدم بازنشسته باید حقوق ۳۰ روز برقرار و پرداخت شود، بانک و صندوق طرف شکایت نیز بر همین اساس عمل کرده است و با عنایت به این که الزام بانک و صندوق مشتکی عنه به اعمال مقررات ارفاقی صدرالذکر مؤثر در گروه و پایه و غیره همانند کارمندانی که سی سال خدمت کرده‌اند خلاف مقررات و فاقد مجوز قانونی است. لذا شکایت وکیل شاکی وارد تشخیص نمی شود و حکم به رد آن صادر و اعلام می شود. رأی دیوان قطعی است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می ‎ کند.

رأی هیأت عمومی

اولاً : تعارض در آراء مندرج در گردش کار محرز است.

ثانیاً : به موجب ماده ۱۳۳ اصلاحی آیین نامه استخدامی بانک تعاون کشاورزی ایران مصوب ۷/۱۱/۱۳۵۸ مجمع عمومی بانکها، مقرر شده است «بانک تعاون کشاورزی ایران می‌تواند با تأیید هیأتی مرکب از یکی از معاونان بانک و یکی از مدیران به انتخاب رئیس بانک و مسؤول امور کارگزینی و تصویب رئیس بانک، مستخدمان خود را که حداقل بیست سال سابقه دارند بازنشسته نماید به مدت خدمت این قبیل مستخدمان فقط در احتساب حقوق بازنشستگی حداکثر ده سال بدون پرداخت کسور بازنشستگی افزوده می‌شود و خدمت زاید بر سی سال قابل محاسبه نخواهد بود و در تعیین حقوق بازنشستگی آنان به جای متوسط حقوق، آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.» نظر به مراتب فوق مدت خدمت ارفاقی فقط در احتساب حقوق بازنشستگی مؤثر و در تعیین حقوق بازنشستگی آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه است و دادنامه شماره ۴۹۵- ۱۳/۴/۱۳۸۸ شعبه سیزدهم و دادنامه شماره ۳۲۶-۳۲۷- ۲۲/۳/۱۳۸۹ شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری که متضمن این معنی می‌باشد صحیح و موافق مقررات تشخیص می‌شود. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۹ و ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری – محمدجعفر منتظری