پرداخت فوق العاده اضافه کاری
آرای صحیح شعب دیوان عدالت اداری
| ردیف | عنوان خواسته | نمونه رأی صحیح |
| ۱ | الزام به پرداخت فوق‌العاده اضافه کاری | انجام کار خارج از وقت اداری به درخواست دستگاه (حکم به ورود) |
| ۲ | الزام به پرداخت فوق‌العاده اضافه کاری | عدم اشتغال در خارج از ساعت اداری (حکم به رد) |
| ۳ | الزام به پرداخت فوق‌العاده اضافه کاری | اضافه کاری بیش از ۵۰ درصد فوق‌العاده‌ها (حکم به رد) |
| ۴ | الزام به پرداخت فوق‌العاده اضافه کاری | عدم الزام به پرداخت سقف اضافه کاری (حکم به رد) |
| ۵ | الزام به پرداخت فوق‌العاده اضافه کاری | اضافه کاری بیش از ۱۷۵ ساعت (حکم به رد) |
| ۶ | الزام به پرداخت فوق‌العاده اضافه کاری | عدم نیاز و درخواست دستگاه (حکم به رد) |
مباحث حقوقی و نکات کاربردی
۱) براساس بند (۹) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری، در صورتی که بنا به درخواست دستگاه، کارمندان موظف به انجام خدماتی خارج از وقت اداری گردند براساس آیین نامه ای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران می رسد، میتوان مبالغی تحت عنوان اضافه کار، حق التحقیق، حق التدریس، حق الترجمه و حق التألیف به آنها پرداخت نمود. مجموع مبالغ قابل پرداخت تحت عنوان اضافه کار و حق التدریس به هریک از کارمندان نباید از حداکثر پنجاه درصد حقوق ثابت و فوق العاده وی تجاوز کند. در هر دستگاه اجرایی حداکثر تا بیست درصد کارمندان آن دستگاه که به اقتضاء شغلی، اضافه کار بیشتری دارند، از محدودیت سقف پنجاه درصد مستثنی می باشند.
۲) شرایط بهره مندی از اضافه کار: ۱- انجام خدمت در خارج از وقت مقرر اداری، ۲- انجام خدمت به درخواست دستگاه متبوع مستخدم، توجه: براساس تبصره (۲) ماده (۵) بند (ب) دستورالعمل اجرایی بند (۹) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری، در صورتی که انجام تحقیق، تدریس، ترجمه و تألیف، جزء وظایف جاری کارمندان باشد و در وقت اداری صورت پذیرد، فوق العاده مذکور قابل پرداخت نیست.
۳) براساس ماده (۲) بند (الف) دستورالعمل اجرایی بند (۹) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری، حداکثر اضافه کار ساعتی کارمندان (۱۷۵) ساعت در ماه می باشد، مشروط بر آنکه مجموع مبلغ اضافه کار و حق التدریسی پرداختی به کارمندان در یک ماه، از حداکثر ۵۰ درصد حقوق ثابت و فوق العاده های کارمند تجاوز نکند. «…مجموع مبالغ قابل پرداخت تحت عنوان اضافه کار و حق التدریس به هر یک از کارمندان نباید از حداکثر پنجاه درصد حقوق ثابت و فوق العاده ها تجاوز نماید.»
۴) مراد از «فوق العاده ها» مذکور در بند (۹) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری، اعم از فوق العاده های مستمر و غیرمستمر است.(دادنامه شماره ۶۸۴ مورخ ۱۳۹۳/۰۴/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
۵) مطابق دادنامه شماره ۱۲۹۰ مورخ ۱۳۹۳/۰۸/۰۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تعیین اضافه کار فوق العاده ویژه کارشناسی مورد احتساب قرار نمی‌گیرد.
۶) براساس ماده (۵۹) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه، کارمندانی که تابع مقررات استخدامی تأمین اجتماعی هستند و صندوق آنان تأمین اجتماعی می باشد و تا قبل از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری (۱۳۸۸/۰۱/۰۱) از فوق العاده اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است، متناسب با مبلغ کسر شده، در پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی آنان محاسبه می گردد.(بندهای الف و ج دادنامه شماره ۸۳۸-۷۷۳ مورخ ۱۳۹۲/۱۱/۰۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
۷) کسانی که تابع قانون استخدام کشوری یا مدیریت خدمات کشوری هستند و صندوق آنان صندوق بازنشستگی کشوری می باشد، فوق العاده اضافه کار آنان در پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی آنان مؤثر نخواهد بود.
۸) کسانی که تابع قانون استخدام کشوری بوده و صندوق آنان تأمین اجتماعی است، فوق العاده اضافه کار آنان در پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی آنان مؤثر نخواهد بود.
۹) بر اساس مفهوم تبصره ذیل ماده (۷۶) قانون مدیریت خدمات کشوری فوق العاده اضافه کار مستمر نبوده و تا زمانی که کارمند در حال اشتغال باشد مستحق دریافت خواهد بود و تأثیری در میزان حقوق بازنشستگی نیز ندارد.
۱۰) براساس دادنامه شماره ۶۶۹ مورخ ۱۳۹۲/۰۲/۲۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، موجبی برای پرداخت اضافه کار به جانبازان مشمول قانون حالت اشتغال وجود ندارد.
مستندات مربوط:
قوانین
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۶/۰۸/۰۷ | موادی از قانون مديريت خدمات كشوري مصوب ۱۳۸۶/۰۷/۰۸ كميسيون مشترك مجلس شورای اسلامی |
| ۲ | ۱۳۸۷/۱۲/۲۶ | قانون بودجه سال ۱۳۸۸ کل کشور مصوب ۱۳۸۷/۱۲/۲۶ |
| ۳ | ۱۳۸۸/۱۲/۲۶ | قانون بودجه سال ۱۳۸۹ کل کشور مصوب ۱۳۸۸/۱۲/۲۶ |
| ۴ | ۱۳۸۹/۱۱/۱۰ | بند«ز» ماده ۵۰ و ماده ۵۹ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه مصوب ۱۳۸۹/۱۱/۱۰ |
مقررات
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۸/۱۲/۰۹ | دستورالعمل اجرایی بند (۹) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۸/۱۲/۰۹ شورای توسعه و مدیریت سرمایه انسانی |
آراء هیئت عمومی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۴/۰۹/۲۷ | رای وحدت رویه شماره ۱۲۸۹ مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۰۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۲ | ۱۳۸۶/۱۱/۰۷ | رای وحدت رویه شماره ۱۲۸۹ مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۰۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۳ | ۱۳۸۷/۱۰/۱۵ | رای وحدت رویه شماره ۶۵۷-۶۵۸ مورخ ۱۵/۱۰/۱۳۸۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۴ | ۱۳۸۸/۰۹/۲۳ | رای وحدت رویه شماره ۶۷۰ مورخ ۲۳/۰۹/۱۳۸۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۵ | ۱۳۹۱/۰۶/۰۶ | رای وحدت رویه شماره ۳۰۰ مورخ ۱۳۹۱/۰۶/۰۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۶ | ۱۳۹۲/۰۶/۰۴ | رای شماره ۳۸۴-۳۸۶ مورخ ۱۳۹۲/۰۶/۰۴ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۷ | ۱۳۹۲/۱۱/۰۷ | رای وحدت رویه شماره ۷۷۸-۸۳۸ مورخ ۱۳۹۲/۱۱/۰۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۸ | ۱۳۹۳/۰۴/۱۶ | رای ابطالی شماره ۶۸۴ مورخ ۱۳۹۳/۰۴/۱۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۹ | ۱۳۹۳/۰۸/۰۵ | رای وحدت رویه شماره ۱۲۹۰ مورخ ۱۳۹۳/۰۸/۰۵ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۱۰ | ۱۳۹۳/۰۹/۱۰ | رای شماره ۱۳۹۲-۱۴۰۲ مورخ ۱۳۹۳/۰۹/۱۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۱۱ | ۱۳۹۶/۰۸/۳۰ | رای وحدت رویه شماره ۳۰۰ مورخ ۱۳۹۱/۰۶/۰۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۱۲ | ۱۳۹۷/۰۱/۲۸ | رای وحدت رویه شماره ۴۹-۵۰ مورخ ۱۳۹۷/۰۱/۲۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۱۳ | ۱۳۹۸/۰۳/۰۷ | رای شماره ۳۱۰ مورخ ۱۳۹۸/۰۳/۰۷ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
نظرات مشورتی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۸/۰۸/۲۵ | نظریه شماره ۱۶۳۶۳۷۲/۹۱۲۵ مورخ ۲۵/۰۸/۱۳۸۸ معاونت حقوقی ریاست جمهوری |
| ۲ | ۱۳۹۱/۱۱/۱۸ | نظریه شماره۸۳/۳۸ مورخ ۱۸/۱۱/۱۳۹۱کمیسیون مشورتی دیوان عدالت اداری |