ابطال بخشنامه الزام به عدم حفظ پست سازمانی در مأموریتهای کمتر از شش ماه
ابطال بخشنامه الزام به عدم حفظ پست سازمانی در مأموریتهای کمتر از شش ماه (دادنامه شماره ۷۴ و ۷۵ مورخ ۲۰؍۱؍۱۴۰۱ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
شماره دادنامه: ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۰۷۴ و ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۰۷۵
تاریخ دادنامه: ۲۰؍۱؍۱۴۰۱
شماره پرونده: ۰۰۰۲۲۹۳- ۰۰۰۱۵۸۹
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای جواد شویان
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره ۳؍۷۱۰- ۲۴؍۱؍۱۳۹۸ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره ۳؍۷۱۰- ۲۴؍۱؍۱۳۹۸ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
” پیرو آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری که مربوط به نحوه انتقال و مأموریت کارمندان دستگاه های اجرایی است مأموریت کارمندان رسمی و پیمانی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری به دستگاه های دیگر مشمول این قانون با حفظ پست سازمانی در دستگاه متبوع حداکثر به مدت ۶ ماه با پرداخت حقوق و فوق العاده ها از اعتبار دستگاه متبوع مجاز است ولی متأسفانه وزارت آموزش و پرورش طی بخشنامه شماره ۳؍۷۱۰-۲۴؍۱؍۱۳۹۸ برخلاف قانون عمل کرده است. لذا خواهشمندم نسبت به لغو این بخشنامه دستور مقتضی صادر فرمایید. “
متن بخشنامه مورد اعتراض به شرح زیر است
” اداره کل آموزش و پرورش استان ……..
معاونت؍سازمان؍مرکز؍دانشگاه؍کانون ……
با سلام و احترام
پیرو بخشنامه شماره ۴؍۷۱۰- ۲۶؍۲؍۱۳۹۶ و در راستای کیفیت بخشی به امر سازماندهی و استفاده بهینه از نیروی انسانی موجود و به منظور اجرایی نمودن ضوابط و مقررات مربوط، موارد ذیل جهت اجرا ابلاغ می گردد:
۱- با توجه به کمبود نیروی انسانی حتی المقدور از خروج نیرو به صورت مأمور و یا انتقال دایم خودداری گردد و در مواردی که برابر ضوابط و مقررات دستگاه مکلف به موافقت با خروج نیرو باشد موضوع صرفاً با موافقت ستاد به صورت مأموریت بدون حفظ پست سازمانی قابل بررسی و اقدام خواهد بود و وزارتخانه مسئولیتی بابت پرداخت حقوق و مزایای فرد مأمور نخواهد داشت.
۲- تمدید مأموریت افراد نیز صرفاً در چارچوب بند ۱ این بخشنامه امکان پذیر می باشد. – معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش “
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی وزارت آموزش و پرورش به موجب لایحه شماره ۱۵۹۳۵۵؍۸۱۰- ۱۵؍۹؍۱۴۰۰ به طور خلاصه توضیح داده است که:
” ۱- در راستای اجرای تکلیف مندرج در اصول ۶۰ و ۱۳۸ قانون اساسی که صدور بخشنامه های اداری در زمره مسئولیت های هر یک از وزرا قرار گرفته، مقام عالی وزارت آموزش و پرورش در حدود وظایف خویش و با اختیارات تجویزی، بخشنامه شماره ۳؍۷۱۰- ۲۴؍۱؍۱۳۹۸ (پیرامون نحوه و شرایط ماموریت) را مبتنی بر شرایط خـاص نیروی انسانی آموزش و پرورش ( کمبود شدیـد نیرو) صـادر نموده است. ۲- برابر دادنامه هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۶۵-۱۴؍۷؍۱۳۹۹ با توجه به اینکه به موجب ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری مأموریت عبارتست از محول شدن وظیفه موقت به مستخدم غیر از وظیفه اصلی که در پست ثابت سازمانی خود دارد و بند ث ماده ۱۲۴ قانون مذکور نیز مأمور را مستخدمی تلقی می کند که به طور موقت مأمور انجام وظیفه خاصی گردیده و یا از طرف وزارتخانه و موسسه متبوع به وزارتخانه یا موسسه دولتی دیگری به طور موقت اعزام شده باشد و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری نحوه مأموریت کارمندان به سایر دستگاههای اجرایی را به تصویب آئین نامه موکول کرده است که طی آئین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۱۳۸۸ هیأت وزیران اعزام کارمند به مأموریت و حفظ یا عدم حفظ پست سازمانی کارمند در مدت مأموریت حسب توافق دستگاههای ذیربط خواهد بود.
۳- با بررسی و تدقیق نظر در مواد ۵، ۶ و ۱۸ آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری اختیار دستگاه های دولتی و با عبارت اخری، توافق بین دستگاه های اجرایی در انجام شرایط مـاموریت از جمله تـوافق مبدأ و مقصد، پرداخت حقـوق و حفظ یا عـدم حفظ پست سازمانی مشخص می گردد. ۴- مستند به ماده ۹ آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری، حقوق و فوق العاده هایی که حسب مورد به ماموریت موضوع مواد ۶، ۷ و ۸ این آیین نامه تعلق می گیرد، تنها از یک دستگاه قابل پرداخت است. ۵- به موجب قسمت اخیر ماده ۸ آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری در صورتی که مقررات استخدامی در مورد شرایط کارمند مامور، حکمی نداشته باشد شرایط با موافقت دستگاه های مبدأ و مقصد تعیین خواهد شد. ۶- النهایه برابر بند (ب) تبصره ۲۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و همچنین ماده ۹ ضوابط اجرایی آن مقنن به صورت مطلق و عام به کارگیری هرگونه نیرو در سال ۱۴۰۰ را بدون رعـایت مفاد آن حکم ممنوع اعلام نموده که عمـوم و اطلاق آن شامل به کارگیری به صـورت
ماموریت نیز می باشد. علیهذا با عنایت به موارد مذکور صدور بخشنامه در حدود اختیارات قانونی و عدم تخطی از قوانین و مقررات موضوعه جاری، صدور حکم مبنی بر رد شکایت شاکی مورد تقاضاست. “
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۰؍۱؍۱۴۰۱ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
به موجب ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۸؍۷؍۱۳۸۶: «آیین‌نامه اجرایی نحوه انتقال و مأموریت کارمندان مشمول این قانون به سایر دستگاههای اجرایی و مرخصی بدون حقوق شامل نحوه احتساب سوابق خدمت و نحوه پرداخت حقوق و مزایا و ارتباط سازمانی و سایر موارد مربوط با رعایت مفاد این قانون به پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران می‌رسد» و براساس ماده ۵ آیین‌نامه مذکور که با عنوان آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری (موضوع تصویب‌نامه شماره ۲۰۴۶۱؍۴۴۲۹۵-۳۱؍۱؍۱۳۸۹ هیأت وزیران) به تصویب رسیده، مقرر شده است که: «مأموریت کارمندان رسمی و پیمانی مشمول قانون به دستگاههای دیگر مشمول قانون با حفظ پست سازمانی در دستگاه متبوع حداکثر به مدت شش ماه با پرداخت حقوق و فوق العاده‌ها از اعتبار دستگاه متبوع مجاز می‌باشد.»
نظر به اینکه براساس بخشنامه شماره ۳؍۷۱۰-۲۴؍۱؍۱۳۹۸ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش مقرر شده است که: «با توجه به کمبود نیروی انسانی حتی المقدور از خروج نیرو به صورت مأمور و یا انتقال دائم خودداری گردد و در مواردی که برابر ضوابط و مقررات دستگاه مکلّف به موافقت با خروج نیرو باشد موضوع صرفاً با موافقت ستاد به صورت مأموریت بدون حفظ پست سازمانی قابل بررسی و اقدام خواهد بود و وزارتخانه مسئولیتی بابت پرداخت حقوق و مزایای فرد مأمور نخواهد داشت» و اطلاق حکم فوق از جهت آنکه در فرض مأموریت کمتر از شش ماه نیز تکلیف به عدم حفظ پست سازمانی می‌کند، مغایر با حکم مقرر در ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری و نتیجتاً خارج از حدود اختیار است، بنابراین اطلاق بخشنامه شماره ۳؍۷۱۰-۲۴؍۱؍۱۳۹۸ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش در حدی که متضمن عدم حفظ پست سازمانی در مأموریتهای کمتر از شش ماه است، خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.
مهدی دربین- معاون قضایی دیوان عدالت اداری