آیین نامه اجرایی بند (ب) ماده (۱۰۲) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (موضوع توسعه همکاری‌های دفاعی-ملی)
تصویب‌نامه شماره ۱۷۶۴۵۲/ت۶۳۳۸۹هـ مورخ ۱۴۰۳/۱۱/۱۶ هیئت وزیران
آیین نامه اجرایی بند (ب) ماده (۱۰۲) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (موضوع توسعه همکاری‌های دفاعی-ملی)
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح- وزارت صنعت، معدن و تجارت- وزارت اطلاعات
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری- سازمان برنامه و بودجه کشو ر
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور
هیئت وزیران در جلسه ۷/۱۱/۱۴۰۳ به پیشنهاد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، سازمان برنامه و بودجه کشور و تأیید ستاد کل نیروهای مسلح) و به استناد بند (ب) ماده (۱۰۲) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین‌نامه اجرایی بند مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی بند (ب) ماده (۱۰۲) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (موضوع توسعه همکاری‌های دفاعی- ملی)
ماده ۱- در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
۱- زیست‌بوم مشارکت‌ها و همکاری‌های دفاعی- ملی: مجموعه‌ای از برهم‌کنش نیروهای محیطی، بازیگران و نقش‌آفرینان و قابلیت‌های کلیدی مورد تعامل و قواعد و روابط کاری در زیست‌بوم مشارکت‌های دفاعی- ملی.
۲- دومنظوره‌سازی صنایع دفاعی و غیردفاعی: تلفیق شایستگی‌های دفاعی و غیر دفاعی با تأکید بر توسعه و تبادل علم و فناوری.
۳- تجاری‌سازی: فعالیت‌های مرتبط با عرضه محصول یا خدمت جدید مبتنی بر فکرهای نو (ایده‌ها) یا فناوری‌های جدید که شامل تمامی فرآیندهای مرتبط از جمله ثبت اختراع، ارزش‌گذاری فناوری، اعطای امتیاز، انتقال و انتشار و کسب سایر فناوری‌های مورد نیاز (مکمل) و پرداخت حق الامتیازهای مرتبط، جذب سرمایه و منابع (نمونه‌سازی، طراحی صنعتی فرآیند یا محصول جدید، انجام آزمون‌ها و دریافت تأییدیه‌های لازم، تولید (شامل فعالیت‌های مشاوره، مدیریت فناوری، طراحی محصول و فرایند، خدمات استانداردسازی، اندازه‌سنجی و خدمات آزمایشگاهی) می‌شود.
۴- دامنه زنجیره ارزش مشارکت‌های دفاعی- ملی: مبتنی بر فرآیندهای اکتساب صنایع راهبردی (طراحی محصول، توسعه فناوری، ساخت و تولید، ارزیابی و آزمون محصولات، استانداردسازی، سامانه‌ها و تجهیزات و خدمات فنی و تخصص پشتیبانی) و نیازهای طرح (پروژه)های توسعه ملی (معدن، نفت و گاز، انرژی، حمل و نقل، فضای مجازی (سایبری) و فناوری اطلاعات و ارتباطات، کشاورزی، دریا و …) با هدف هم‌افزایی بین ظرفیت‌های صنایع دفاعی و صنایع غیردفاعی به منظور ایجاد مزّیت‌های فناورانه در اقتصاد ملی و با رعایت سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری و طرح جهاد علمی مصوب شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران.
۵- ستاد کل: ستاد کل نیروهای مسلح.
۶- وزارت دفاع: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
۷- وزارت صمت: وزارت صنعت، معدن و تجارت.
۸- وزارت علوم: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
۹- معاونت علمی رئیس جمهور: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور.
۱۰- دستگاه‌های اجرایی: دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵.
ماده ۲- به منظور راهبری و عملیاتی کردن اهداف موضوع بند (ب) ماده (۱۰۲) برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، کارگروه تخصصی متشکل از وزارت دفاع (رئیس کارگروه)، ستاد کل، معاونت علمی رئیس جمهور، سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارتخانه‌های صمت، علوم و اطلاعات ایجاد می‌شود.
تبصره ۱- کارگروه مذکور در این ماده مکلف است حسب ضرورت، در جلسات خود از نهادها، دستگاه‌های دولتی یا غیردولتی مرتبط با موضوع جلسه دعوت به عمل آورد.
تبصره ۲- دبیرخانه کارگروه یادشده با استفاده از ظرفیت‌های موجود نیروی انسانی و ساختاری، در وزارت دفاع تشکیل می‌گردد.
ماده ۳- وظایف کارگروه تخصصی موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط، به شرح زیر می‌باشد:
۱- اتخاذ تصمیم برای گسترش فرصت‌های لازم و تسهیل‌گری برای مشارکت
بخش خصوصی در عرصه‌های توسعه فناوری‌های پیشرفته دومنظوره.
۲- اتخاذ تصمیم و هماهنگی برای تمهیدات تأمین مالی طرح (پروژه)های اولویت‌دار موضوع این آیین‌نامه و همچنین اجرای شیوه‌های متنوع مشارکت از قبیل سرمایه‌گذاری مشترک، تشکیل شرکت‌های سهامی غیردولتی، ایجاد اتحاد و مشارکت راهبردی، راهبری قراردادهای تحقیق و توسعه، تشکیل مشارکت (کنسرسیوم)، ادغام و سایر شیوه‌های رایج به منظور تأمین تولیدات موضوع بند (ب) ماده (۱۰۲) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت، با رعایت قوانین و مقررات مربوط از جمله قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۶.
۳- اتخاذ تصمیم برای تسهیل‌گری مشارکت‌های بخش خصوصی برای تولید و تجاری‌سازی محصولات دومنظوره دفاعی- ملی و رفع موانع و مشکلات مربوط.
۴- تدوین سازوکار تحقق سرریز فناوری‌های دفاعی به بخش خصوصی.
ماده ۴- وزارت دفاع در تعامل با دستگاه‌های اجرایی، نهادها و بانک‌ها نسبت به شناسایی و انعقاد تفاهم‌نامه و قراردادهای مقتضی برای اجرای طرح‌های مشترک ملی (صنعتی و اقتصادی) با ویژگی فناوری پیشرفته و دومنظوره و ارائه آنها به کارگروه تخصصی برای تصمیم‌گیری اقدام می‌نماید.
ماده ۵- مشارکت وزارت دفاع برای راه‌اندازی شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشترک با بخش خصوصی و تعاونی با رعایت قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود.
ماده ۶- در راستای ایجاد نهاد ملی ارزیابی (تست) و آزمون محصولات و اقلام راهبردی و تولید داخل، وزارت دفاع موظف است با همکاری وزارتخانه‌های صمت و علوم و معاونت علمی رئیس جمهور نسبت به موارد زیر اقدام لازم را به عمل آورد:
۱- مشارکت و حمایت از راه‌اندازی و تجهیز مراکز ارزیابی فناوری و آزمایشگاه‌های ملی در حوزه‌های تخصصی با الزاماتی نظیر عضویت در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، با رویکرد کاهش تصدی‌گری دولت و امکان مدیریت و حق بهره‌برداری توسط متقاضیان بخش خصوصی با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
۲- شبکه‌سازی تجهیزات آزمایشگاهی در اختیار وزارت دفاع در قالب شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی موضوع بند (۳) ماده (۳) آیین‌نامه اجرایی بند (ب) ماده (۱) قانون جهش تولید دانش‌بنیان.
ماده ۷- به منظور کاهش خطر (ریسک)های فرآیند تجاری‌سازی، مبتنی بر مطالعات ارزیابی خطر (ریسک)، وزارتخانه‌های دفاع، صمت و علوم، با استفاده از ابزارها و سازوکارهای مالی و اعتباری حمایت‌های مالی، بدون ایجاد بار مالی مازاد بر منابع عمومی بودجه، بستر دستیابی به بازار (فروش محصولات و خدمات ناشی از مشارکت‌های دفاعی- ملی) را با رعایت قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تسهیل و هموار می‌سازند.
ماده ۸- وزارت دفاع موظف است در چهارچوب مأموریت و اسناد بالادستی و تأکید بر اولویت‌های توسعه فناوری مبتنی بر نقشه راه توسعه فناوری نیروهای مسلح در تعامل با دستگاه‌های اجرایی و مراکز علمی و پژوهشی کشور نسبت به احصای طرح (پروژه)های پژوهشی مشترک با دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی و اجرای طرح (پروژه)های مشترک اقدام نماید.
ماده ۹- صندوق‌های حمایتی شامل صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته، صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق توسعه صنایع دریایی و سایر صندوق‌های حمایتی دولتی با رعایت صلاحیت ارکان ذی صلاح خود مجازند با ارائه تسهیلات مالی، از طرح (پروژه)های دومنظوره مشترک دفاعی- ملی حمایت نمایند. بهره‌مندی از این تسهیلات، مبتنی بر اساسنامه صندوق‌‌‌ها و در چهارچوب قوانین و مقررات و براساس بررسی‌های فنی و اقتصادی صورت می‌پذیرد. وزارت دفاع (مرکز مشارکت‌های دفاعی- ملی) واجدین شرایط را با توجه به اولویت‌های طرح (پروژه)های همکاری مشترک دفاعی- ملی برای استفاده از تسهیلات به صندوق‌های یادشده معرفی می‌نماید.
ماده ۱۰- به منظور ایجاد و توسعه قابلیت پویایی تعامل‌آفرین، وزارت دفاع با همکاری رده‌های تخصصی و نظارتی ذی‌ربط شامل ستاد کل، وزارت صمت، وزارت اطلاعات، سازمان برنامه و بودجه کشور و معاونت علمی رئیس جمهور، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به طراحی و راه‌اندازی سکوی تعاملی مشارکت‌های دفاعی- ملی (جهت دریافت، جمع‌آوری، نشر و بازنشر اطلاعات عادی و فاقد طبقه‌بندی محرمانگی) در بستر امن و مناسب اقدام می‌نماید. این سکو باید علاوه بر ایجاد قابلیت تعاملی ارزش‌آفرین بین بازیگران کلیدی، از قابلیت وفاداری به مبانی مدیریت نیز برخوردار باشد.
تبصره ۱- دستورالعمل نحوه انجام همکاری‌های موضوع این ماده برای ایجاد و توسعه سکوی تعاملی با رعایت بند (ت) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، توسط وزارت دفاع ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه تدوین و ابلاغ می‌گردد.
تبصره ۲- سکوی تعاملی موضوع این ماده باید به گونه‌ای طراحی شود که منافع ذی نفعان و اهداف شکل‌گیری کارگروه تخصصی را تأمین نماید. صدور مجوزهای لازم برای توسعه قابلیت‌های دومنظوره صرفاً از طریق درگاه تعبیه شده بر روی سکوّ انجام خواهد شد.
ماده ۱۱- وزارت دفاع مکلف است یافته‌ها و تجربیات حاصل از فعالیت کارگروه تخصصی را در قالب فرآیند مدیریت دانش، مستند نموده و اقدامات لازم جهت ذخیره‌سازی، انتشار، توسعه و اشتراک دانش، ثبت و مبادله تجربیات و اطلاع‌رسانی در راستای تکمیل چرخه مدیریت دانش مشارکت‌های دفاعی- ملی از طریق سکوی موضوع ماده (۱۰) این آیین‌نامه را انجام دهد.
تبصره- انتشار اطلاعات طبقه‌بندی شده، صرفاً براساس ضوابط و مقررات مصوب مربوط به نگهداری، مبادله و انتشار اطلاعات در نیروهای مسلح و بسترهای امن تعریف شده، صورت می‌پذیرد.
محمدرضا عارف- معاون اول رئیس جمهور
