آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران

آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۳/۹/۲۸ به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور) و به استناد بند (ج) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده ۱‌- در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

۱‌- دستگاه‌های اجرایی: دستگاه‌های اجرایی موضوع بند (پ) ماده (۱) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳.

۲‌- قانون: قانون مدیریت داده‌‌‌ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱.

۳‌- شورا: شورای اجرایی فناوری اطلاعات.

۴‌- وزارت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.

۵‌- سازمان: سازمان اداری و استخدامی کشور.

۶‌- کارگروه: کارگروه راهبری و نظارت بر استقرار دولت هوشمند موضوع ماده (۲) این آیین نامه.

۷‌- برنامه: برنامه عملیاتی استقرار و پیاده سازی چرخه هوشمندسازی موضوع ماده (۷) این آیین نامه.

۸‌- پنجره ملی: پنجره ملی خدمات دولت هوشمند که در اجرای قوانین بودجه سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کل کشور و آیین نامه‌های اجرایی مربوط، ایجاد و استقرار یافته و پنجره یکپارچه‌ای است که دسترسی کاربران به تمام خدمات برخط و هوشمند دستگاه‌های اجرایی را از طریق پنجره واحد دستگاه‌‌‌ها به نشانی https://my.gov.ir توسط وزارت فراهم می‌آورد.

۹‌- پنجره واحد دستگاه: پنجره واحد خدمات دستگاه‌های اجرایی که در اجرای قوانین بودجه سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کل کشور و آیین نامه‌های اجرایی مربوط، ایجاد و استقرار یافته و کاربران به تمامی زیرسامانه ها، خدمات برخط و هوشمند دستگاه دسترسی دارند. این پنجره بر اساس قوانین و مقررات در تعامل دوسویه با پنجره ملی و سایر سامانه‌‌‌ها است.

۱۰‌- احراز هویت: خدمتی در پنجره ملی است که توسط وزارت و بر اساس سند نظام هویت معتبر در فضای مجازی (مصوب جلسه پنجاه و نهم شورای عالی فضای مجازی) به منظور ورود یکپارچه و یک باره به پنجره ملی و پنجره واحد دستگاه برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و اتباع خارجی فراهم می‌شود.

۱۱‌- خدمت برخط: خدمتی که اجرای فرآیند در هر سه مرحله خدمت (شامل درخواست، تولید و تحویل) به صورت الکترونیکی مبتنی بر سامانه‌های اطلاعاتی فرآیند مبنا و بر پایه گردش موجودیت‌های اطلاعاتی در قالب برگه‌های الکترونیکی و گردش کار از پیش تعیین شده انجام می‌شود. اجرای فرآیند با استفاده از سامانه (سیستم) مکاتبات و خودکارسازی‌های اداری، مصداق خدمت برخط نیست.

۱۲‌- خدمت هوشمند: خدمت برخطی که تمام مراحل خدمت بدون دخالت عامل انسانی، بدون اخذ هرگونه مدرک و استعلام کاغذی از متقاضی خدمت، مبتنی بر داده و سوابق اطلاعاتی خدمت گیرنده و با بهره گیری از فناوری‌های نوین نظیر داده کاوی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و خودکارسازی مبتنی بر استحقاق یا درخواست خدمت گیرنده، ارائه می‌شود.

۱۳‌- چرخه هوشمندسازی: فرایند غیرخطی شامل تعریف/بازتعریف خدمت، اعتبارسنجی و تعیین سطح بلوغ خدمت، عارضه یابی و مسئله شناسی، اصلاح فرایند خدمت، الکترونیکی و سپس هوشمندسازی فرایند ارائه خدمت، بازطراحی ساختار سازمانی متناسب با فرایند اصلاح و هوشمندشده و بازطراحی رویه‌های مدیریت منابع انسانی دستگاه‌های اجرایی.

ماده ۲‌- به منظور راهبری و نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه و تصویب اولویت‌‌‌ها و نحوه بهینه سازی و هوشمندسازی خدمات دستگاه‌های اجرایی، کارگروه راهبری و نظارت بر استقرار دولت هوشمند با مسئولیت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و عضویت وزیر اطلاعات، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس سازمان و دبیر شورا تشکیل می‌شود. دبیرخانه کارگروه در محل دبیرخانه شورا و بدون توسعه تشکیلات مستقر است.

تبصره‌- جلسه کارگروه حداقل ماهی یکبار برگزار می‌شود و کارگروه کارشناسی آن متشکل از نمایندگان تام الاختیار اعضا، به صورت هفتگی و در صورت لزوم با حضور رئیس دستگاه‌های اجرایی ذی ربط به عنوان عضو مدعو، برگزار می‌گردد.

ماده ۳‌- خدمات مشمول این آیین نامه شامل کلیه خدمات پایگاه شناسنامه خدمات دولت مذکور در ردیف (۸) جدول موضوع ماده (۱۰) قانون است.

تبصره ۱‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند با همکاری سازمان، ظرف سه ماه، تمامی خدمات خود را به روزرسانی و برای خدمات فاقد شناسه، شناسه خدمت دریافت نمایند و سالیانه شناسنامه خدمات خود را به روزرسانی کنند.

تبصره ۲‌- سازمان موظف است با همکاری دستگاه اجرایی ذی ربط، پایگاه شناسه خدمات دولت مذکور در ردیف (۸) جدول موضوع ماده (۱۰) قانون را به نحوی به روزرسانی نماید که سطح احراز هویت، استعلامات مورد نیاز و نحوه ارزیابی برای هر خدمت مشخص باشد.

ماده ۴‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند تمامی خدمات خود را به صورت خدمت برخط و از طریق پنجره ملی و پنجره واحد دستگاه با رعایت الزامات امنیتی و بر اساس مفاد این آیین نامه تا پایان سال ۱۴۰۳ ارائه نمایند.

تبصره‌- وزارت موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، نسبت به ارائه طرح چهار ساله ارتقاء فنی پنجره ملی و پنجره واحد دستگاهی به صورت خدمت محور با هدف ارائه بستر مشارکت، شخصی سازی و گسترش شفافیت و با بهره گیری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و رعایت الزامات هویت بصری و تجربه کاربری و نحوه ثبت وقایع به کارگروه اقدام نماید. این طرح پس از تصویب در کارگروه و ابلاغ آن، برای همه دستگاه‌های اجرایی لازم الاجرا است.

ماده ۵‌- به منظور ارائه خدمات برخط یکپارچه به کاربران، دستگاه‌های اجرایی موظفند صرفاً با استفاده از ریزخدمات تبادلی (میکرو سرویس) ورود و احراز هویت منطبق با استانداردهای فنی اعلامی وزارت، اجازه ورود کاربران به پنجره ملی/ واحد دستگاه را پیاده سازی و اجرا نمایند. وزارت موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، استانداردهای فنی را ابلاغ نماید.

تبصره‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند با رعایت قانون، ثبت نام کاربران در پنجره واحد دستگاه خود را صرفاً از طریق خدمات پنجره ملی یا ریزخدمات تبادلی آن اجرایی نمایند و پس از آن، حسب نیاز، اطلاعات تکمیلی را در پنجره واحد دستگاه دریافت نمایند. دستگاه‌های اجرایی موظفند الزامات اجرایی این تبصره را حداکثر تا پایان سال ۱۴۰۴ محقق نمایند.

ماده ۶‌- سازمان موظف است الزامات چرخه هوشمندسازی خدمات دستگاه‌های اجرایی را با همکاری وزارت، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، تدوین و به دستگاه‌های اجرایی اعلام نماید.

تبصره‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند برنامه خود در مقاطع یک ساله و هر سال بیست درصد (۲۰%) خدمات را مبتنی بر الزامات چرخه هوشمند سازی ابلاغی سازمان با رعایت ماده (۷) این آیین نامه، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این الزامات به کارگروه، پیشنهاد نمایند. کارگروه موظف است ظرف یک ماه پس از دریافت پیشنهاد، برنامه هر دستگاه را تصویب و ابلاغ نماید.

ماده ۷‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند برنامه خود را مبتنی بر محورهای زیر اولویت بندی نمایند:

۱‌- خدمات با کاربری فراگیر برای افراد، خانوارها و کسب و کارها.

۲‌- خدمات ذیل طرح (پروژه )های پیشران مصوب شورا.

۳‌- خدمات درج شده در اولویت‌های ارزیابی شاخص توسعه دولت الکترونیکی مصوب شورا.

۴‌- خدماتی که بر مبنای شناسه خدمت دریافت آن مستلزم اجرای زنجیره‌ای از خدمات متوالی در سایر دستگاه‌های اجرایی به عنوان پیش نیاز دریافت خدمت است.

ماده ۸‌- به منظور مشارکت شهروندان در نحوه ارائه خدمات هوشمند، وزارت موظف است سازوکار سنجش رضایت شهروندان و ارزیابی کیفیت خدمت ارائه شده را مبتنی بر روش ارزیابی مندرج در شناسنامه خدمات، به صورت برخط و بلافاصله پس از ارائه خدمت، پیش بینی و اجرا نماید.

تبصره ۱‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند با رعایت قانون، وقایع فرایند دریافت خدمت اعم از شروع خدمت، گام‌های تکمیل خدمت و ارائه خدمت را بدون محتوای خدمت و با رعایت حریم خصوصی به پنجره ملی ارسال نمایند. وزارت موظف است داده‌های دریافتی را در اختیار سازمان قرار دهد.

تبصره ۲‌- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است نسبت به اطلاع رسانی و آگاهی بخشی مفاد این آیین نامه به دستگاه‌‌‌ها و عموم مردم اقدام نماید.

ماده ۹‌- به منظور سنجش هوشمندسازی و بهینه سازی خدمات دستگاه‌های اجرایی، وزارت موظف است شاخص‌های ارزیابی دستگاه‌های اجرایی را مشتمل بر کارایی و اثربخشی ارائه خدمات هوشمند به کارگروه پیشنهاد نماید. پس از تصویب و ابلاغ شاخص‌‌‌ها توسط کارگروه، وزارت موظف است هر شش ماه یک بار با استفاده از ارزیاب مستقل نسبت به پایش آن اقدام نماید. وزارت موظف است سامانه‌ای برخط برای دسترسی عموم مردم به وضعیت هوشمندسازی دستگاه‌های اجرایی با امکان درج گزارش پیشرفت توسط دستگاه‌های اجرایی و با مشارکت برخط مردم راه‌‌اندازی نماید.

تبصره ۱‌- دستگاه‌های اجرایی موظفند گزارش پیشرفت اجرای این آیین نامه را به صورت ماهانه و برخط به کارگروه ارائه نمایند. گزارش پیشرفت ارائه خدمات هوشمند، تحقق استعلامات برخط از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات، موضوع ماده (۷) قانون، کیفیت خدمات ارائه شده در پنجره ملی و پنجره واحد دستگاه و فهرست دستگاه‌های دارای تأخیر در اجرای برنامه، هر سه ماه یک بار توسط کارگروه به هیئت وزیران اعلام می‌شود.

تبصره ۲‌- به منظور بهینه سازی فرایندها و حل مسائل دستگاه‌های اجرایی، وزارت موظف است با رعایت قانون، داده‌های عمومی شده سامانه موضوع این ماده را به صورت داده باز در پایگاه ملی اطلاعات داده‌های باز کشور مذکور در ردیف (۱۶) جدول موضوع ماده (۱۰) قانون، قرار دهد.

محمدرضا عارف- معاون اول رئیس جمهور